|
چکیده
|
راز و نیاز و گفتگو با خداوند از کهن ترین موضوعات شعری است که از یک سو دربردارنده مضامین و اندیشه های متعالی و پشتوانه عمیق با به کارگیری تلمیح به آیات و احادیث است و از سویی دیگر از حیث ادبی جزو هنری ترین و تاثیرگذارترین اشعار محسوب می شود. هدف این مقاله نشان دادن جلوه های نیایش و گفتگو با خداوند و تحلیل آن از منظر محتوایی و ادبی در شعر انقلاب با تاکید بر اشعار قیصر امین پور، احمد عزیزی، سیدحسن حسینی، علی معلم و... است که با روش توصیفی(تحلیل محتوا) به بررسی آن پرداخته است. این راز و نیازها در سه حوزه تحمیدیه، دعا و بیان گلایه و شکایت جای می گیرند. در حوزه نخست مباحثی مانند ذکر صفات خداوند و ناتوانی انسان از وصف او و طلب مغفرت جزو مهمترین مضامین است. در حوزه دعا درخواست های شاعران مطابق با عمیق ترین و اصلی ترین نیازهای انسانی و مولفه های انقلاب همچون آزادگی و رهایی است. در حوزه آخر شاعران گفتگو با خداوند را بستری برای بیان گلایه و شکایت خود از اوضاع جامعه و نابه سامانی ها و بی عدالتی ها قرار داده اند. از دیدگاه ادبی عاطفه و حس سوز و گداز نهفته در این اشعار نقش موثری در تاثیرگذاری آن داشته است. از سویی به کارگیری ضمیر بدون ذکر مرجع آن علاوه بر ایجاد ابهام و گسترش دایره شمول شعر موجب لغزان بودن شعر میان عاشقانه و عارفانه و صممیت لحن شده است.
|