مشخصات پژوهش

عنوان	سیاست ها و عملکرد ناصرالدین شاه در توسعه راه های گیلان با تاکید بر بازخوانی و تحلیل سند امتیازنامه راه شوسه انزلی به قزوین
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	انزلی؛ شوسه؛ قزوین؛ روسیه؛ راه سازی
چکیده	هدف: هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این مسئله است که ناصرالدین شاه و روس ها در قبال راه ارتباطی ایالت گیلان، چه اهداف سیاسی و اقتصادی را دنبال می کردند و تا چه حد در رسیدن به اهداف خود موفق عمل کردند. روش/ رویکرد پژوهش: در این تحقیق، سعی شده با توجه به منابع دست اول و اسناد، تحلیلی تاریخی ــ اسنادی از بحث ارائه شود. یافته ها و نتایج پژوهش: دستاوردهای تحقیق نشان می دهد روس ها برای تفوق نظامی و اقتصادی خود در شمال ایران، خواهان احداث راه های ارتباطی بودند؛ ولی در بُعد بین­المللی با مخالفت انگلیسی ها و در بُعد داخلی ایران با مخالفت دولت قاجار مواجه بودند. دولت انگلیس، تسلط ساخت هر نوع راهی در شمال ایران را به ضرر منافع خود در ایران می دانست و دولت قاجار واگذاری این امتیاز استراتژیک را به­منزله افزایش قدرت روسیه در شمال ایران و تسلط نظامی روسیه بر پایتخت و شهرهای مرکزی می دانست. در نهایت، بر اثر توافق روسیه و انگلستان در صحنه خارجی و فشار روشنفکران بر ایجاد راه به­منظور توسعه اقتصادی، دولت ناصرالدین شاه، در 1893/1310ق.، امتیاز ساخت راه شوسه انزلی به قزوین را به شرکتی روسی به نام «شرکت بیمه و حمل و نقل» واگذار کرد. این راه طی چند سال ساخته شد و نتیجه آن افزایش نفوذ سیاسی روسیه و افزایش صادرات انواع محصولات تجاری به ایران بود.
پژوهشگران	مهدی وزینی افضل (نفر اول)، مرتضی نورائی (نفر دوم)، علی اکبر جعفری (نفر سوم)