عنوان
|
کنترل و مدیریت سنتی آبهای سطحی در مناطق خشک با استفاده از سازههای آبی کهن: مطالعۀ موردی
شهرستان خوسف
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
کلیدواژهها
|
مدیریت آبهای سطحی، بندسار، آبانبار، خراسان جنوبی، خوسف.
|
چکیده
|
مدیریت کنترل آبهای سطحی بهویژه در مناطق کم بارش، یکی از راههای تأمین آب برای رفع نیاز ساکنین مناطق خشک و کمآب
ایران است. شهرستان خوسف واقع در استان خراسان جنوبی، یکی از مناطقی است که ساکنین آن از دیرباز تاکنون، بهدلیل کمبود آب،
با انجام تمهیداتی سعی در مدیریت و کنترل آبهای سطحی داشتهاند. در این راستا با ایجاد سازههای آبی اعم از بندسار و آبانبار،
تلاش نمودند تا آبهای سطحی ناشی از بارندگی را کنترل و مورد استفاده قرار دهند. بر همین اساس و برای انجام این پژوهش از
روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است؛ شیوۀ گردآوری و تنظیم اطلاعات در آن نیز بر پایۀ بررسیهای میدانی و کتابخانهای در
سطح شهرستان خوسف بوده که با بهرهگیری از نرمافزار جی ای اس، برخی از این سازهها نیز شناسایی و چگونگی پراکنش آنها مورد
تحلیل قرار گرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر نیز بررسی و تحلیل چگونگی کنترل و مدیریت سنتی و کهن آبهای سطحی و
نقش برخی سازههای مرتبط با آن همچون بندسار و آبانبار، در شهرستان خوسف است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که
بیشترین اولویت در ایجاد و پراکنش این سازهها، نزدیکی به روانابهای سطحی) 16 /. برای آبانبار و 15 /. برای بندسار ( و سپس
ارتفاع مناسب ) 08 /. برای آبانبار و 10 /. برای بندسار( برای دسترسی بهتر به آبهای سطحی است. همچنین ساکنین این منطقه با
توجه به شیب و جهت شیب مناسب، تلاش نمودند تا سرعت جریان آبهای سطحی را برای ورود به بندسارها و آبانبارها، کنترل و
مدیریت کنند. ماحصل اقدامات انجام گرفته تغییر در زمینسیمای منطقه و تلطیف شرایط سخت محیطی برای ادامه حیات ساکنین را
به دنبال داشت.
|
پژوهشگران
|
حسین صدیقیان (نفر اول)، حمید عزیزی (نفر دوم)، امیر راد (نفر سوم)، میثم نیکزاد (نفر چهارم)
|