|
عنوان
|
بیماری قند خون و جایگاه آن در دانش اتنوفارماکولوژی منطقه جنوب کرمان
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
اتنوفارماکولوژی، شاخص جامع مطلعین، گیاهان دارویی، قند خون
|
|
چکیده
|
سابقه و هدف: منطقه جنوب کرمان از منظر اکولوژیکی و فرهنگی از گوناگونی خاصی برخوردار است. در همین زمینه تحقیق
حاضر با هدف مطالعه و ثبت دانش اتنوبوتانی گیاهان دارویی این منطقه در درمان بیماری دیابت صورت پذیرفت. چراکهه در
منطقه جنوب کرمان شواهد حاکی از تعداد قابل توجه بیمارانی است که از قند خون رنج می برند.
مواد و روش ها: داده های اتنوبوتانی گیاهان دارویی با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختار یافته گرد آوری شدند پس از تقسه یم
بندی منطقه به دو بخش شهری و روستایی و با بهره گیری از اطلاعات افراد آکاه محلی، نمونه هایی انتخاب شهد و داده هها بها
استفاده از مصاحبه های باز جمع آوری شد. در مجموع 46 نفر برای انجام این تحقیق شامل افراد آگاه محلی شامل عطهاران،
کشاورزان فعال در حوزه کشاورزی، فارع التحصیلان کشاورزی و منابع طبیعی و بهره برداران از منابع طبیعی به روش تصادفی
انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های اتنوبوتانی از پرسشنامه نیمه ساختاریافته، مصاحبه ههای گروهه ی و بازدیهد میه دانی
استفاده شد. اطلاعات جمعیت شناختی جامعه شامل جنسیت، سطح تحصیلات، گروه سنی و شغل مورد بررسی قهرار گرفهت .
هدف این تحقیق، دستیابی به دانش بومی و کاربردهای سنتی گیاهان دارویی مورد استفاده در کنتهرل و درمهان بیمهاری قنهد
خون توسط جوامع محلی جنوب استان کرمان است. برای این هدف، اطلاعات از افراد محلی منطقه، عطارها و درمانگر های
محلی گرد آوری شد. تجزیه و تحلیل کمی داده های اتنوفاراکولوژیکی با استفاده از نرم افهزا ر اکسهل Excel انجهام شهد و از
شاخص گزارش استفاده ) Use report ( شاخص اجماع مطلعین ) Information Consensus Factor ( استفاده شد.
نتایج: در این مطالعه 46 گونه گیاهی مربوط به 81 خانواده ثبت شد که بصورت سنتی و محلی در درمان دیابت مورد استفاده
قرار میگرفتند. خانواده های Lamiaceae ، Apiaceae ، Apocynaceae و Fabaceae 4،4،4 و 4 گونهه ، بهه ترتیهب بها 5
گیاهی بیشترین استفاده را در درمان بیماری قند خون در منطقه جنوب کرمان داشتند. اما بیشهترین گهزارش اسهتفاده ) use report ( مربوط به گونه زرشک ) Berberis integrrima ( بود. بدین صورت که اندام های هوایی و زمینی این گونه گیهاهی
بیشترین استفاده را در درمان بیماری قند خون در این منطقه داشتند. البته ریشه گیاه زرشک استفاده به میزان بیشهتری بهرای
درمان این بیماری استفاده می شود. چرا که مردم محلی معتقدند ریشه این گیاه اثر قوی تری در درمان قنهد خهون دارد. رو ش
استفاده بصورت جوشانده است و عطاران و گیاه درمان های محلی در برخی موارد ترکیب تغلیظ شده ای شبیه قرص از عصاره
گیاه تهیه می کنند و با ترکیبات دیگری نیز مخلوط کرده و به بیماران تجویز می کنند. علاوه براین، گیاهانی از خهانواده ههای از
قبیل Urticaceae ، Rubiaceae ، Oleaceae و Nitrariaceae نیز در درمان قند خون در این منطقه کاربرد داشتند که دی ایهن
میان هندوانه ابوجهل از خانواده Cocurbitaceae نیز از گزارش استفاده بالایی برخوردار بهود و در جنهوب کرمهان گیهاهی
شناخته شده برای درمان دیابت به حساب می آید.
نتیجه گیرری : در منطقه جنوب استان کرمان، به دلیل گوناگونی و تنوع بالای گیاهان دارویی و ارتباط تنگاتنگ جوامع محلهی
با اکوسیستم های موجود، می توان با بررسی تخصصی تر و عمیق به نحو مؤثرتری از دانهش اتنوفارمهاکولوژی ایهن منطقهه در
جهت طراحی و انجام پژوهش های تولید محور استفاده کرد. از طرفی با ثبت این دانهش ارزشهمند کهه بهر اسهاب تجربیهات
طولانی مدت بدست آنده است، می توان این گنجینه کاربردی را برای آیندگانو اقشار مختلف مح
|
|
پژوهشگران
|
سید حمزه حسینی (نفر اول)
|