مشخصات پژوهش

عنوان	مطالعه اثر باندهای مختلف پرتوهای ماوراء بنفش (UV) بر القا تنش اکسیداتیو و مکانیسم های مقاومت به آن در گیاهچه بادرنجبویه (Melissa officinalis)
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	اشعه های ماوراء بنفش؛ رادیکال فعال اکسیژن؛ گیاه بادرنجبویه؛ ماوراء بنفش
چکیده	تخریب لایه اوزون منجر به نفوذ برخی پرتوهای خورشیدی و مخرب نظیر طیف های نور ماوراء بنفش (UV) به اتمسفر می گردد. این پرتوها بر رشد و نمو گیاهان تأثیر منفی می گذارد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر UV بر رشد، القا تنش اکسیداتیو و مکانیسم های مقاومت گیاهچه بادرنجبویه بود. این پژوهش در شرایط هیدروپونیک در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاهان بادرنجبویه بعد از مرحله 7 برگی، به مدت یک هفته درمعرض پرتوهای ماوراء بنفش (UV-A و UV-B به مدت 20 دقیقه، و UV-C به مدت 3 دقیقه در روز) قرارگرفتند. در این تحقیق تأثیر باندهای مختلف این اشعه بر اکسیدان ها مانند رادیکال های آزاد اکسیژن (ROS)، آب اکسیژنه (H2O2) و مالون دآلدئید (MDA)، آنتی اکسیدان (آنتی اکسیدان کل، ترکیبات فنلی، آنتوسیانین ها و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز (SOD)) و رشد بادرنجبویه مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج نشان داد گیاهچه های تیمار شده با UV-A مقدار ROS، H2O2 و MDA در مقایسه با گیاهان شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد. تحت تیمار پرتوهای UV-B و UV-C مقدار ROS، H2O2 و MDA به ترتیب حدود 59-89، 104-67 و 103-166 درصد افزایش یافت. تمام آنتی اکسیدان های مورد مطالعه در این پژوهش در تیمار با هر سه پرتو ماوراء بنفش افزایش نشان دادند. بیشترین افزایش آنتی اکسیدان به ترکیبات فنلی با 148-187 درصد تعلق داشت. افزایش اکسیدان در گیاهان تحت تیمار UV-B و UV-C، بیانگر عدم کارایی سیستم آنتی اکسیدان گیاهچه بادرنجبوبه در جاروب کردن ROS و بهبود تنش بوده است. درنهایت این پرتوها سبب کاهش وزن تر ریشه و اندام هوایی شده اند. به طور کلی نتایج بیانگر حساسیت گیاهچه بادرنجبویه به پرتو ماوراءبنفش است.
پژوهشگران	مریم مظاهری (نفر اول)، محمد فلفلیان (نفر دوم)، سلیمان دیانی (نفر سوم)