|
چکیده
|
شهر جیرفت بخشی از حوزه فرهنگی هلیل رود است که سابقه تاسیس آن به عنوان یک شهرستان مستقل کمتر از یک سده است. این شهر امروزه در محدوده ای کوچک در جنوب شرقی ایران واقع گردیده و دارای اهمیت کشاورزی ویژه ای است. وجود تپه های باستان شناسی فراوان در منطقه و نیز اطلاعات تاریخی و جغرافیایی با واقعیت امروزین جیرفت نامتناسب به نظر می رسد و نشان دهنده این است که جیرفت در گذشته موقعیتی متفاوت داشته است. بنابراین پژوهش پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی، با ابزار تاریخی و با تکیه بر داده های باستان شناسی، تاریخی و جغرافیایی در پی بازسازی تاریخ منطقه جیرفت است و به دنبال پاسخی برای این پرسش هاست که: چه عواملی در شکل گیری تاریخ و تمدن حوزه فرهنگی هلیل رود نقش داشتند؟
جیرفت دارای چه جایگاهی در طول تاریخ بوده است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که در شکل گیری تاریخ و تمدن جیرفت بیش از هر عاملی متغیرهای جغرافیایی و در آن میان جغرافیای طبیعی و انسانی نقش داشتند. جیرفت از قدیمی ترین تمدن های شناخته شده جهان و همپایه تمدن های باستانی بین النهرین است. جیرفت چه در هزاره-های چهارم و سوم ق.م، چه در دوران باستان، و نیز در دوران اسلامی از وسعت زیاد و موقعیت راهبردی ویژه ای برخوردار بود. این منطقه بخش اعظم اهمیت تاریخی خود را در ارتباط با دریای جنوبی ایران(دریای پارس) به دست آورده بود و تبدیل به یک مرکز بازرگانی و از مهمترین شهرهای عالم اسلامی شد.
|