|
عنوان
|
مقایسه کارایی مدلهای DRASTIC و GODS در ارزیابی میران آلودگی آبهای زیر زمینی ( مطالعه موردی دشت ابرکوه)
|
|
نوع پژوهش
|
طرح پژوهشی خاتمه یافته
|
|
کلیدواژه‌ها
|
آسیب پذیری آبهای زیر زمینی، نیترات،آلودگی ، دشت ابرکوه، مدل دراستیک، مدل گادز
|
|
چکیده
|
ارزیابی خطر آلودگی آب زیرزمینی روشی مؤثر در مدیریت آب های زیرزمینی است. توسعه صنعتی، کشاورزی و افزایش جمعیت جوامع در دهه های اخیر باعث استفاده روز افزون از مواد شیمیایی، کودها و افزایش ضایعات صنعتی در بخش های مختلف و در نتیجه آلودگی منابع آب خصوصا آب های زیرزمینی شده است. با توجه به ادامه این روند، آسیب رسانی به منابع آب در سال های آتی نیز ادامه خواهد داشت. اعمال یک مدیریت مناسب بر منابع آب با تعیین مناطق آسیب پذیر به عنوان اولین راهکار می تواند مفید باشد. با توجه به اینکه در استان یزد و به ویژه دشت ابرکوه بخش عمده ای از مصارف شرب و کشاورزی از آب های زیرزمینی تامین می شود، جلوگیری از آلودگی و ثبات کیفی این منابع موضوع مهمی است. هدف این پزوهش ارزیابی وضعیت کیفی منابع آب دشت ابرکوه از نظر میزان نیترات با استفاده از مدل های دراستیک و گادز می باشد. جهت شتاسایی نواحی آسیب پذیر از مدل های مذکور استفاده و نقشه آسیب پذیری آبخوان تهیه گردید. اصول مدل دراستیک بر پایه ترکیب هفت مؤلفه ی: عمق تا سطح ایستابی، تغذیه ی خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی و اصول مدل گادز بر پایه ترکیب چهار فاکتور نوع آبخوان، خصوصیات منطقه غیراشباع، عمق تا سطح ایستابی و محیط خاک می باشد. ابتدا اطلاعات مربوط به این مؤلفه ها جمع آوری گردید و پس از ورود به نرم افزار GIS لایه های مورد نیاز مدل ها تهیه گردید. سپس با استفاده از تکنیک های همپوشانی و اعمال ضرایب وزنی لازم بر هر لایه، نقشه نهایی آسیب پذیری منطقه تهیه شد. در مرحله بعد، دقت مدلها بر اساس ضریب تبیین حاصل از برازش خط بین مقادیر مشاهداتی و تخمینی چاه های اندازه گیری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که رابطه معنی داری بین مقادیر نیترات و پتانسیل آلودگی حاصل از روش گادز وجود ندارد. اما رابطه معنی داری در سطح یک درصد آماری بین مقادیر نیترات و پتانسیل آلودگی حاصل از روش دراستیک وجود دارد. لذا می توان این مدل را به عنوان مدل مناسب جهت پهنه بندی پتانسیل آلودگی منطقه مطالعاتی معرفی کرد. در نهایت، آبخوان دشت ابرکوه بر اساس مدل دراستیک به سه کلاس طبقه بندی گردید. طبقات آسیب پذیری حاصل از این مدل نشان داد که بخش عمده منطقه در طبقه آسیب پذیری بدون خطر و خیلی کم قرار می گیرد.
|
|
پژوهشگران
|
رضا قضاوی (نفر اول)، عباسعلی ولی (نفر دوم)، زهره ابراهیمی خوسفی (نفر سوم)، محمد حسن زاده نفوتی (نفر چهارم)
|