مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی ژنتیکی و فنوتیپی صفات باروری و زنده مانی در بزهای مورسیای ایستگاه قلعه گنج
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بز مورسیانا–گرانادینا، سقط جنین، ماندگاری عملکردی، وراثت پذیری، پارامترهای ژنتیکی
چکیده	بز نژاد مورسیانو–گرانادینا با توان تولیدی مطلوب و مقاومت نسبی به شرایط گرم وخـشک، در سال 1393 به منظور افزایش بهره وری شیری و ارتقای معیشت دامداران به مجتمع پرورش صنعتی قلعه گنج (استان کرمان) وارد شد. این پژوهش با هدف برآورد پارامترهای ژنتیکی و شناسایی عوامل مؤثر بر بروز صفات سقط جنین در سه زایش نخست و نیز ماندگاری عملکردی در بزهای ماده این نژاد انجام شد. داده ها شامل رکوردهای زایش و ماندگاری طی سال های 1396 تا 1403 برای 34٬558 رأس بز با اطلاعات کامل شجره بود. صفات مورد مطالعه شامل سقط جنین در سه زایش نخست و ماندگاری تا 24، 36 و 48 ماه پس از اولین زایش بودند. تجزیه وتحلیل داده ها با مدل حیوانی آستانه ای چندمتغیره و رویکرد بیزین مبتنی بر نمونه گیری گیبس، با استفاده از نرم افزارهای Thrgibbs1f90 و PostGibbsf90 انجام شد. برای شناسایی عوامل ثابت مؤثر، از مدل رگرسیون لجستیک استفاده گرفته شد.میانگین بروز سقط در زایش های اول، دوم و سوم به ترتیب 14٪، 17٪ و 15٪ بود. سال زایش، فصل زایش، شکم زایش و سن در زمان زایش اثر معنی داری (05/0P<) بر بروز سقط داشتند. میانگین ماندگاری تا 24، 36 و 48 ماه پس از اولین زایش به ترتیب 81٪، 52٪ و 30٪ بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل چندصفتی، مقادیر وراثت پذیری صفات سقط در زایش های اول، دوم و سوم به ترتیب 10/0±25/0، 04/0±11/0و 07/0±19/0 برآورد شدند. همچنین،مقادیر وراثت پذیری صفات ماندگاری 24، 36 و 48 ماه پس از زایش نخست به ترتیب 03/0±08/0، 02/0±06/0 و 06/0±18/0برآورد شدند. همبستگی های ژنتیکی بین صفات سقط شامل سقط در زایش اول و دوم(14/0±23/0) ، سقط در زایش اول و سوم ( 28/0±29/0) و سقط در زایش دوم و سوم ( 16/0±48/0) بوده و دامنه ای از 23/0تا 48/0 را نشان دادند. همچنین، همبستگی های ژنتیکی بین صفات ماندگاری شامل ماندگاری تا 24 و 36 ماه پس از زایش نخست ( 17/0±82/0)، ماندگاری تا 24 و 48 ماه پس از زایش نخست ( 19/0±74/0) و ماندگاری تا 36 و 48 ماه پس از زایش نخست ( 19/0±68/0) بوده و در بازه 68/0تا82/0 متغیر بودند. این مقادیر نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی افزایشی قابل استفاده برای بهبود برخی صفات، به ویژه سقط در زایش اول و ماندگاری است. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که انتخاب ژنتیکی برای کاهش سقط در زایش اول و افزایش ماندگاری تا 24 ماهگی می تواند به بهبود همزمان کارایی تولیدمثلی و طول عمر اقتصادی بزهای مورسیانو–گرانادینا کمک کند. با توجه به نقش مهم عوامل مدیریتی و محیطی، بهینه سازی تغذیه، بهداشت و برنامه های مدیریتی در کنار اصلاح نژادی توصیه می شود.
پژوهشگران	مرتضی مختاری (استاد مشاور)