مشخصات پژوهش

عنوان	طراحی، ساخت و ارزیابی شیکر خوشه خرما
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	تکان دهنده، خوشه خرما، فرکانس نوسان، دامنه نوسان، درصد برداشت، درصد له شدگی.
چکیده	سابقه کشت خرما در ایران طولانی بوده و جزو یکی از محصولات مهم و اقتصادی کشور به حساب می آید. قدمت کشت نخل خرما در ایران به بیش از شش هزار سال می رسد. کشت خرما بیشتر در نواحی جنوبی ایران به خصوص در امتداد سواحل خلیج فارس، از جمله استان هرمزگان، استان خوزستان، استان سیستان و بلوچستان، استان بوشهر و جنوب استان کرمان متمرکز می باشد. فرآیند برداشت خرما طی چند مرحله انجام شده و معمولاً به فاصله سه تا پنج روز یک بار کارگر خرماچین با استفاده از وسایل متداول از درخت نخل بالا رفته و عده ای نیز در زیر درخت چادر می گیرند تا کارگر با تکانیدن خوشه، دانه های رسیده را برداشت نمایند. انجام این نوع برداشت دستی و سنتی علاوه بر این که یک فرآیند زمان بر، سخت و پرهزینه بوده سبب کاهش کیفیت خرمای برداشتی می شود. با توجه به هزینه بسیار زیاد استفاده از کارگر ماهر جهت برداشت خرما و همچنین وجود خطرات احتمالی نظیر سقوط کارگر از بالای نخل و همچنین صرف زمان بسیار زیاد برای برداشت دستی، مکانیزه کردن برداشت خرما ضروری بنظر می رسد. بدین منظور و با هدف برداشت مکانیزه خرما با حداکثر کیفیت، حداقل آسیب دیدگی و همچنین کاهش دخالت نیروی انسان، طراحی و ساخت شیکر خوشه خرما مدنظر قرار گرفت. پس از بررسی های انجام گرفته، با توجه به ویژگی های خاص نخل های خرمای کشت شده در نخلستان-های منطقه از لحاظ نحوه کشت، وضعیت خوشه ها و همچنین ارتفاع آنها، شیکر خوشه خرمای متحرک با قابلیت تنظیم ارتفاع طراحی و ساخته شد. شیکر ساخته شده از اجزای مکانیزم گیره، ریل حرکتی مکانیزم لنگ و لغزنده، مکانیزم لنگ و لغزنده، سیستم الکتریکی و کنترلی مکانیزم های شیکر، سیستم تنظیم ارتفاع، شاسی و حامل شیکر تشکیل شده است. به منظور ارزیابی عملکرد شیکر، یکسری آزمایش با برداشت خرما در قالب طرح فاکتوریل، جهت بررسی پارامترهای درصد برداشت خرما، درصد برداشت رطب، درصد برداشت محصول نارس، درصد آسیب دیدگی محصول، با سه فاکتور فرکانس نوسان در سه سطح، دامنه نوسان در سه سطح، و زمان برداشت خرما با دو سطح و در سه تکرار در نخلستان خرمای دانشگاه جیرفت اجرا گردید. با توجه به نتایج مشخص گردید در مدت زمان برداشت 15 ثانیه، درصد خرمای برداشت، درصد رطب ریزش کرده، درصد برداشت خرمای نارس و همچنین درصد رطب له شده، دارای مقادیر بیشتری نسبت به مدت زمان برداشت 10 ثانیه بوده است. همچنین نتایج نشان داد در فرکانس نوسان 400 سیکل بر دقیقه و دامنه نوسان 100 میلی متر، در هر دو مدت زمان برداشت 10 و 15 ثانیه شیکر ساخته شده دارای ماکزیمم مقدار برداشت خرما، ماکزیمم مقدار ریزش رطب، حداکثر مقدار برداشت خرمای نارس و حداکثر رطب آسیب دیده و له شده بوده است. بر اساس نتایج در فرکانس نوسان 400 سیکل بر دقیقه، دامنه نوسان100 میلی متر و در دو مدت زمان برداشت 10 و 15 ثانیه، میزان رطب له شده به ترتیب 19 و 28 درصد بوده است.
پژوهشگران	مهرداد پهلوان گمرکان (دانشجو)، محمدرضا کماندار (استاد راهنما)، مسلم نامجو (استاد راهنما)