مشخصات پژوهش

عنوان	موانع بکارگیری فعالیت های حفاظت از آب در شرایط خشکسالی در منطقه -جنوب کرمان
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	حفاظت از آب، تحلیل عاملی، نخل داران، شاخص خشکسالی، روند تغییرات خشکسالی.
چکیده	حفاظت از منابع آبی با توجه به محدودیت آن، توجه جامعه جهانی را به خود جلب کرده است. با این وجود، فعالیت‏های حفاظت از منابع آبی بویژه در بخش کشاورزی، تحت تأثیر موانع متعددی قرار می‏گیرد. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع بکارگیری فعالیت های حفاظت از آب در شرایط خشکسالی در جنوب استان کرمان انجام شد. پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر برای دستیابی به این هدف در دو فاز (فاز اول: بررسی شاخص SPEI؛ فاز دوم: شناسایی موانع بکارگیری فعالیت های حفاظت از آب) انجام گردید. برای گردآوری داده ها، از داده های اقلیمی بارش-تبخیر و تعرق و هم چنین ابزار پرسشنامه ساخت یافته استفاده شده است. روندیابی تغییرات SPEI با آزمون من-کندال و شیب تخمین گر سن بررسی شد. در محیط نرم افزار IDRISI TERRSET، ARC GIS10.8.2 و نیز تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزار SPSS24 وLISREL8.8 انجام شد. براساس نتایج فاز اول؛ نتایج بررسی روند تغییرات خشکسالی طی دوره زمانی 2000-2020 در جنوب کرمان نشان داد که حدأقل مقدار متوسط شاخص SPEI در سال 2019 حدود 32/0- بوده است. هم چنین حدأکثر مقدار این شاخص در سال 2012 حدود 34/0 نمایش داده شد. بررسی روند زمانی و مکانی SPEI نشان داد که شیب تغییرات منفی بوده و روند تغییرات شاخص خشکسالی SPEI کاهشی بوده است که نشان دهنده افزایشی بودن خشکسالی در منطقه می باشد. هم چنین براساس نتایج به دست آمده از فاز دوم، بکارگیری فعالیت های حفاظت از آب در میان نخل داران به ندرت صورت می گیرد. در این راستا عوامل هنجاری-نگرشی، اقتصادی، آموزشی-فنی، ساختاری-حمایتی و محیطی به ترتیب مؤثرترین موانع بکارگیری فعالیت های حفاظت از آب در میان نخل داران هستند. در نهایت پیشنهاد شد که از ظرفیت‏های ترویج و آموزش کشاورزی به عنوان ابزار تسهیل‎کننده‎ در رفع موانع حفاظت از منابع آبی استفاده شود.
پژوهشگران	سمیرا بهروزه (نفر اول)، محسن عادلی ساردوئی (نفر دوم)، سپیده بهروزه (نفر سوم)، لطیف حاجی (نفر چهارم)