سمیه نقوی

مشکلات اساسی کشور و منطقه تولید علوفه برای دام و از طرف دیگر خشک سالی های اخیر و شورشدن خاک می‏باشد. بنابراین انتخاب یک گیاه علوفه ای که در چنین شرایطی بتواند در مدت زمان کوتاه تولید علوفه مناسبی نماید از اولویت های منطقه و کشور است. پژوهش حاضر در سال زراعی 1401-1400 در یکی از مزارع منطقه رودبار در جنوب استان کرمان که دارای شرایط خاک شور بود (7/10 دسی‏زیمنس بر متر) اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 5 تاریخ کاشت تابستانه و بهاره (10 مرداد، 10 شهریور، 20 بهمن، 20 اسفند و 20 فروردین) و سه رقم ارزن معمولی، دم‏روباهی و مرواریدی به ترتیب پیشاهنگ، باستان و مهران بودند. قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در قالب تجزیه مرکب بود که هر تاریخ کاشت به عنوان یک محیط در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که رقم مهران در تاریخ کاشت 10 مردادماه بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را به ترتیب برابر با 38/38 و 91/5 تن در هکتار داشت. از نظر خصوصیات کیفی نیز رقم مهران در تاریخ‏های کاشت شهریور و اسفند شرایط بهتری داشت به طوری که بیشترین میانگین درصد پروتئین خام در رقم مهران و برابر با 03/15 درصد مشاهده شد. با توجه به نتایج این تحقیق برای حصول حداکثر عملکرد کمّی و کیفی در خاک‏ شور برای منطقه جنوب استان کرمان، می‏توان از رقم مهران به ترتیب در تاریخ‏های کاشت مرداد و شهریور استفاده نمود. چنانچه هدف کشت بهاره ارزن باشد تاریخ کاشت اسفندماه قابل توصیه است. این نتایج برای حصول حداکثر بهره‏وری در شرایط شوری جنوب استان کرمان برای زارعین و دامداران می‏تواند مؤثر باشد.