سمیه نقوی

در دنیای امروز، انرژی نقـش برجسـتهای در زمینـههـای مختلف اقتصادی و سیاسی ایفا میکند. نقشی که بسیاری از کشورها را گرفتار اقتصاد تک محصولی و عـوارض ناشـی از آن و برخی دیگر را دچار مشکالت هزینهای ناشی از افزایش قیمت انرژی نموده و در نگاهی کالنتر، حتـی مناسـاات و مناقشات کشورها در سـطح بـینالملـل را متـأثر ساخته است. باتوجه به محدودیت منابع انرژی پایانپذیر و نقش آن در رشد اقتصادی، استفاده بهینه از آن، یک هدف مهم در توسعه اقتصادی هر کشور میباشد. بنابراین شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات مصرف انرژی ضروری بوده و این امر مستلزم تجزیه مصرف و بررسی سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی است. در مطالعه حاضر با اسـتفاده از شـاخد دیویایـای میـانگین لگاریتمی )LMDI ،)به تجزیه سهم اثرساختاری، تولیدی و شدت انرژی در تغییرات مصرف انرژی بخشهای صنعت و کشاورزی و سپس با اسـتفاده از شاخد جداسازی )Decoupling )به بررسی رابطه بین مصرف انرژی و رشد تولید ناخالد داخلی در این دو بخش پرداخته شده اسـت. نتـایت تجزیـه مصرف انرژی در بخش صنعت نشان داد در بیشتر سالهای مورد مطالعه، اثر شدت انرژی و در بخش کشاورزی اثر تولیدی بیشترین نقش را در تجزیـه مصرف انرژی داشته است. حالتهای مختلف شاخد جداسازی و عوامل مؤثر بر مصرف انرژی در بخش صنعت و کشاورزی میتواند بهعنوان شواهدی برای تالش کشورها، جهت جداسازی قوی و ذخیره انرژی بخش صنعت و کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. پیشرفت تکنولـوژی و نـوآوری مـی توانـد وابستگی رشد بخشها به مصرف انرژی را کاهش دهد.