سمیه نقوی

رقابت شدید میان بخشهای صنعت، شهری و کشاورزی برای مصرف آب و خشکی و وقایع خشکسالی ایجاب میکند که از هر واحد آب مصرفی تولید بیشتری بهدست آید. در مطالعه حاضر سعی شده است با استفاده از روش تحلیل خوشهای، به گروه بندی کشورهای منتخب و ایران از منظر متغیرهای مصرف آب در بخش صنعت و کشاورزی و همچنین بهرهوری آب پرداخته شود. نتایج نشان میدهد که کشورهای قبرس، اردن، چین، ارمنستان و ایران در یک گروه و کشورهای فرانسه، مجارستان، بلغارستان، بلاروس، استونی، ایسلند و رومانی در گروه دیگر قرار میگیرند. از منظر مصرف آب در بخش کشاورزی بیشترین میزان آن مربوط به کشور ایران در خوشه اول و در خوشه دوم بیشترین میزان آن مربوط به کشور بلاروس است. در عین حال از منظر شاخص بهره وری منابع آب کشور ایران در جایگاه چهارم در بین کشورهای خوشه اول قرار گرفته است و در خوشه دوم نیز فرانسه در رتبه اول از منظر شاخص بهرهوری منابع آب قرار دارد. بنابراین در راستای نتایج مطالعه پیشنهاد میشود جهت مدیریت بهینه منابع آب و دستیابی به وضع مطلوب در آینده، اقداماتی همچون مدیریت تقاضا و افزایش آگاهیهای اجتماعی، اجرای طرحهای توسعه منابع آب، مهار آبهای خروجی از کشور، استفاده از آبهای برگشتی، مدیریت عرضه، افزایش بهرهوری آب، کاهش بیلان منفی مخازن زیرزمینی، اولویتبندی مصارف و کاهش آلودگی منابع آب ضروری است تا توانایی تأمین نیازهای آبی ایجاد شود و جهت ارتقای بهرهوری آب لازم است سیاست شاخص بهرهوری زمین به بهرهوری آب برای دستیابی به حداکثر تولید به ازای واحد مصرف آب صورت گیرد.