محمد فاریابی

دشت جیرفت در فاصله 230 کیلومتری شهرستان کرمان و در جنوب شرقی ایران قرار گرفته است. آب زیرزمینی مهمترین منبع جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در این منطقه است، بنابراین ارزیابی کیفی آن اهمیت ویژه ای دارد. در این مطالعه جهت ارزیابی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی از تلفیقی از روش های آماری مانند آنالیز خوشه ای و ضرایب همبستگی و روش های هیدروشیمیایی مانند نسبت های یونی و دیاگرام های ترکیبی استفاده شده است. نمونه های آب زیرزمینی با استفاده از روش آنالیز خوشه ای گروه بندی شده و نمونه های مشابه شناسایی شدند. بر اساس نتایج آنالیز خوشه ای، نمونه های آب زیرزمینی در چهار گروه قرار می گیرند به عبارت دیگر آبخوان از لحاظ کیفی به چهار بخش تقسیم شده است که هر بخش دارای ترکیب شیمیایی متفاوتی است. در این مقاله از نسبت های یونی مانند (Na+K-Cl)/ (Na+K-Cl+Ca)،Mg/(Ca+Mg) ، Ca/(Ca+SO4)، Na/ (Na+Cl)، HCO3/ (sum anions) و Cl/ (sum anions) و دیاگرام های ترکیبی برای تعیین فاکتورهای موثر بر کیفیت آب زیرزمینی استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله، فرآیندهایی مانند انحلال ژیپس، هالیت و سولفات های سدیم دار، هوازدگی پلاژیوکلازهای غنی از سدیم و تبادل یونی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحت تاثیر قرار می دهند.