محمد فاریابی

پدیده خشکسالی اثرات منفی بزرگی بر منابع آب و محیط های وابسته به آن می گذارد و در برخی سال ها خسارات جبران ناپذیری را سبب می گردد. یکی از مهمترین انواع خشکسالی ها، خشکسالی آب زیرزمینی است که در اثر تغذیه ناکافی آبخوان ها بوجود می-آید. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر خشکسالی و مدیریت منابع آب زیرزمینی دشت دیر- آبدان در استان بوشهر است. برای این کار از آمار و داده هایی مانند بارندگی، تراز سطح آب زیرزمینی، نتایج آنالیز شیمیایی چاه های پایش کیفی و دبی چاه های بهره-برداری استفاده شده است. وضعیت خشکسالی با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) بررسی شده است. در این تحقیق شاخص جدیدی به نام شاخص مدیریت خشکسالی هیدروژئولوژیکی (HDMI) معرفی شده است. این شاخص ترکیبی از شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI)، شاخص اصلاح شده هدایت الکتریکی (MSECI) و شاخص استاندارد شده دبی چاه های بهره برداری (SWDI) است. بر اساس نتایج حاصله میانگین شاخص خشکسالی آب زیرزمینی کمتر از 1- است، این موضوع نشان دهنده خشکسالی آب زیرزمینی با شدت متوسط است. این خشکسالی باعث تخریب کیفیت آب زیرزمینی نیز شده است. با توجه به شاخص MSECI، بحرانی ترین بخش آبخوان مناطق جنوبی آن است. از دیدگاه پتانسیل کمی آبخوان (شاخص SWDI) نیز مناسب ترین بخش آبخوان مناطق شمالی آن است. بر اساس میزان شاخص مدیریت خشکسالی هیدروژئولوژیکی، کمترین میزان شاخصHDMI (کمتر از 4-) در بخش جنوبی محدوده دیر- آبدان و در مجاورت خلیج فارس دیده می شود، بنابراین بهره برداری از آبخوان در این مناطق توصیه نمی شود.