محمد فاریابی

روش مؤثر در مدیریت آب های زیرزمینی بررسی آسیب پذیری آلودگی آن است. چرا که کشاورزی، توسعه صنعتی و افزایش جمعیت جوامع در دهه های اخیر باعث استفاده زیاد از کودها، مواد شیمیایی و افزایش ضایعات صنعتی در قسمت های مختلف و در نتیجه آلودگی منابع آب خصوصاً آب های زیرزمینی شده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی آسیب پذیری آب های زیرزمینی به آلودگی دشت جیرفت با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ahp فازی و منطق فازی با GIS است. بدین منظور با استفاده از اطلاعات موجود آبخوان پارامترهای تغذیه، نوع آبخوان، محیط غیراشباع، کاربری اراضی، عمق سطح ایستابی، هدایت هیدرولیکی، شیب و فاصله از (مناطق مسکونی، راه ها و رودخانه ها) بررسی شد. در روش فازی با استفاده از تابع های موردنیاز با دستور fuzzymembership لایه های فازی تهیه گردید و لایه های تغذیه آبخوان، کاربری اراضی، محیط غیراشباع و نوع آبخوان ریکلاسیفای شدند و سپس با دستور fuzzyoverly همپوشانی لایه ها صورت گرفت و نقشه های آسیب پذیری تهیه گردید. در روش ahp فازی مقایسه زوجی و مقادیر ناسازگاری قضاوت ها محاسبه گردید که سطح قابل قبولی برابر 0.08 به دست آمد بعد از تعیین وزن معیارها در نرم افزار اکسپرت چویس با ضرب در لایه های فازی نقشه های آسیب پذیری با روش جمع نقشه های فازی با دستور calculator و نقشه های آسیب پذیری با دستور fuzzyoverlyتهیه گردید. پس از تهیه نقشه های آسیب پذیری به هر دو روش دقت نقشه ها با استفاده از داده های نیترات آب چاه های منطقه سنجیده شد. در روش فازی نقشه عملگر حاصل ضرب با ضریب همبستگی 0.1 بهترین نقشه فازی انتخاب شد. در روش ahp فازی نقشه تهیه شده با دستور calculator با ضریب همبستگی 0.29 بهترین نقشه ahp فازی انتخاب شد.در دو روش ahp فازی و منطق فازی روش ahp فازی با ضریب همبستگی 0.29 بهترین روش انتخاب شد. نقشه آسیب پذیری نشان می دهد آسیب پذیری آب های زیرزمینی دشت جیرفت از شمال به طرف جنوب و از جنوب به طرف شرق آلودگی بیشتری را نشان می دهد.