حسین میغانی

توت فرنگی (Fragaria × ananassa Duch.) به دلیل رنگ بی نظیر، شکل، رایحه دلپذیر، بافت و مزه خوب در سراسر جهان مصرف می شود. توت فرنگی دارای مواد مغذی مختلفی از جمله مواد معدنی و ترکیب های زیست فعال مثل آنتوسیانین ها، آسکوربیک اسید، کارتنوئیدها، فلاونوئیدها، ترپنوئیدها و ویتامین E است. اما به دلیل از دست دادن رطوبت، پوسیدگی،زوال فیزیولوژیکی ونرخ تنفسی بالا بسیار فسادپذیر است و در دمای معمولی ماندگاری بسیار کمی (کمتر از 5 روز) دارد. روش های مختلفی مانند دمای پایین، تیمار آب گرم، انجماد، اشعه گاما، تیمارهای اسمزی، بسته بندی با اتمسفر تغییر یافته، کاربرد مواد شیمیایی، انبار کم فشار، تکنیک فراصوت و پوشش های خوراکی برای نگهداری توت فرنگی استفاده شده است. متیل جاسمونات یک هورمون گیاهی از خانواده جاسمونیک اسید است که به عنوان یک مولکول سیگنالی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی دخالت دارد. مطالعات انجام شده در سال های اخیر نشان می دهد که کاربرد پس از برداشت متیل جاسمونات می تواند کیفیت، عمر انباری و مقاومت به بیماری را در میوه ها افزایش دهد. در این پژوهش اثر کاربرد پس از برداشت متیل جاسمونات (غلظت های 0، 25/0، 50/0، 100/0 میلی مول در لیتر) بر ویژگی های کیفی توت فرنگی رقم پاروس انبار شده به مدت 14 روز در دمای 1±4 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±90 درصد مورد بررسی قرار گرفت. کاهش وزن، میزان پوسیدگی، سفتی، pH، اسید قابل تیتراسیون، محتوای جامد محلول، آسکوربیک اسید، آنتوسیانین و فعالیت آنتی اکسیدانی کل قبل از تیمار (در زمان برداشت) و در پایان دوره انبارمانی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان کاهش وزن و پوسیدگی در میوه های تیمار شده با متیل جاسمونات در مقایسه با شاهد کاهش یافت. همچنین میوه های تیمار شده با متیل جاسمونات پس از 14 روز انبارمانی از سفتی، اسید قابل تیتراسیون، آسکوربیک اسید، آنتوسیانین و فعالیت آنتی آکسیدانی کل بیشتری نسبت به شاهد برخوردار بودند. در حالی که تیمار متیل جاسمونات اثر معنی داری بر میزان محتوای مواد جامد محلول و pH میوه توت فرنگی در انبار سرد نداشت. در پایان دوره انبارداری میوه های تیمار شده با غلظت 50/0 میلی مول در لیتر سفتی (3/38 درصد)، آسکوربیک اسید (7/21 درصد)، آنتوسیانین کل (9/22 درصد) و فعالیت آنتی اکسیدانی کل (2/52 درصد) بیشتری در مقایسه با شاهد داشتند. به طور کلی نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد که تیمار 50/0 میلی مول در لیتر متیل جاسمونات پتانسیل بالایی در حفظ کیفیت پس از برداشت میوه توت فرنگی دارد.