شاپور کوهستانی

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر کم آبی بر قابلیت انباشت زیستی و زیست فراهمی دو فلز سمی سرب و کروم برای گیاه جو بود که در یک آزمایش مزرعه ای دوساله، با اعمال سه سطح کم آبی با (آبیاری در 100 (شاهد)، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی) انجام شد. نتایج نشان داد که در همه موارد غلظت سرب و کروم در ریشه های گیاه جو بیشتر از شاخساره بود و با افزایش تنش خشکی، افزایش غلظت سرب در ریشه ها معنی دار نبود اما در شاخساره افزایش معنی دار داشت درحالی که غلظت کروم در هر دو بخش گیاه کاهش معنی دار داشت. با افزایش تنش خشکی، فاکتور انباشت شاخساره برای سرب افزایش و برای کروم کاهش یافت. همچنین با افزایش سطح کم آبی، فاکتور انباشت ریشه برای کروم کاهش یافت در حالی که فاکتور انتقال برای هر دو عنصر افزایش یافت اما افزایش آن برای سرب برجسته تر بود. فاکتور انباشت شاخساره برای سرب با افزایش وزن خشک شاخساره بصورت خطی کاهش یافت (0٫86-β=) اما فاکتور انباشت شاخساره برای کروم افزایش یافت (0٫62β=). مدل رگرسیونی وزن خشک ریشه، فاکتور انباشت ریشه برای کروم را با (0٫85β= ) پیش بینی کرد. مدل رگرسیونی وزن خشک کل گیاه توانست فاکتور انتقال سرب را با (0٫89- β=) و فاکتور انتقال کروم را با (0٫67- β=) پیش بینی کند. در این آزمایش ضرایب انباشت و انتقال زیستی مورد مطالعه همگی کمتر از یک بدست آمد، بنابراین گیاه جو زراعی نسبت به سرب و کروم موجود در خاک، گیاهی اجتناب کننده است و در شرایط کم آبی فزاینده در شرایط مزرعه، این فلزات سمی را به زنجیره غذایی انتقال نمی دهد.