اعظم خسروی مشیزی

مناطق خشک و بیابانی از حساس ترین اکوسیستم ها در مقابل فرسایش بادی هستند. گونه های گیاهی به عنوان یکی از موثرترین جز، نقش های متفاوتی در عملکرد این اکوسیستم ها دارند. مطالعه تاثیر گونه های گیاهی بر عملکرد خاک در ارزیابی موفقیت یا عدم موفقیت طرح های بیولوژیکی در مقابل فرسایش بادی اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA) عملکرد پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی دو گونه بومی گز و اسکنبیل در تپه های شنی دشت نگار، شهرستان بردسیر مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 11 شاخص سطح خاک در 5 لکه از هر گونه گز و اسکنبیل و خاک لخت امتیاز دهی شد و سه مشخصه پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی با استفاده از آنها برآورد شدند. نتایج نشان داد که لکه گز با حجم تقریبا 5 برابر لکه اسکنبیل، موانع بزرگتری از پوشش گیاهی را در مقابل باد فراهم کرده است. لکه های گز از نظر شاخص های درصد پوشش برای حفاظت خاک، لاشبرگ تولیدی و میزان موادی که انباشته شده است با گونه اسکنبیل تفاوت معنی داری داشته (01/0p<). اگر چه هر دو گونه نسبت به خاک لخت درصد پایداری و نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی خاک را بهبود بخشیده اند اما گونه گز به دلیل ایجا دلکه های بزرگتر و فشرده تر، نسبت به گونه اسکنبیل از نظر هر سه مشخصه عملکرد بهتری داشت (05/0p<). بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر مثبت گونه گز نسبت به گونه اسکنبیل بر ساختار و عملکرد اکوسیستم منطقه بیشتر است، که استفاده از این گونه برای مبارزه بیولوژیک فرسایش بادی توصیه می شود.