الهام رفیعی ساردوئی

تحقیق حاضر به ارزیابی شاخص های کمبود آب در بخش کشاورزی دشت جیرفت با در نظر گرفتن چارچوب ردپای آب طی سال های 1398-1385 می پردازد. در این تحقیق شاخص های تنش آبی کشاورزی، کمبود آب آبی، شاخص خودکفایی آب، وابستگی آب و فقر آب نیز برآورد گردید. نتایج نشان داد که میانگین سالانه منابع آب کشاورزی 1425 میلیون مترمکعب است که میزان منابع آب سبز و آبی به ترتیب 11 و 1413 میلیون مترمکعب می باشد. متوسط ردپای آب کشاورزی دشت جیرفت به طور متوسط سالانه 354 میلیون مترمکعب است؛ که سهم اب آبی، سبز و خاکستری به ترتیب 40 و 14 و 26 درصد است. متوسط شاخص تنش آبی 37 درصد است که نشان می دهد در طول این دوره دشت جیرفت در تنش آبی متوسط قرار داشته است. مقدار متوسط شاخص تنش آب کشاورزی و کمبود آب آبی در طول دوره آماری به ترتیب برابر با 84/0 و 77/0 است که در کلاس با تنش بالا قرار می گیرند. شاخص خودکفایی آب مجازی و وابستگی به ترتیب 89/0 و 11/0 است که حاکی از خودکفایی بالا و وابستگی پایین منطقه موردمطالعه از نظر واردات محصولات کشاورزی است. بالا بودن شاخص خودکفایی با وجود کمبود بارش در دشت جیرفت، باعث ایجاد فقر آبی بالا در منطقه شده است. مهم ترین دلیل بالا بودن خودکفایی نسبت به وابستگی در این منطقه، بالا بودن تنوع محصولات کشاورزی در سبد غذایی است. به عنوان نمونه در دشت جیرفت مرکبات، خرما، گندم، جو، سیب زمینی و پیاز کشت می گردد.