الهام رفیعی ساردوئی

فرسایش خندقی مخرب ترین نوع فرسایش آبی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک می-باشد. از این رو مدل سازی حساسیت فرسایش خندقی مهم ترین ابراز مدیریت اراضی و کاهش خسارات ناشی از آن می باشد. هدف این مطالعه استفاده از الگوریتم جدید تحلیل تشخیص چندگانه (MDA)، همراه با دو الگوریتم پرکاربرد ماشین بردار پشتیبان (SVM) و جنگل تصادفی (RF) در تحلیل حساسیت خندق و در نهایت ترکیب این مدل ها با استفاده از روش مدل سازی ترکیبی ( Ensemble modeling) می باشد. از این رو نقشه ی حساسیت خندق در حوزه ی آبخیز کندران هرمزگان با استفاده از این مدل ها، نقاط وقوع و عدم وقوع خندق و فاکتورهای موثر بر خندق (لیتولوژی، فاصله از رودخانه، تراکم زهکشی، ارتفاع، زاویه شیب، جهت شیب، شاخص طول دامنه، انحنای سطح، کاربری اراضی، خاک و شاخص رطوبت توپوگرافی) تولید گردید. برای ارزیابی عملکرد مدل ها از سطح زیر منحنی مشخصه عملکرد سیستم (AUC-ROC) و TSS استفاده شد. هم چنین اهمیت نسبی فاکتورها با استفاده از تست جک نایف (Jackknife test) بررسی گردید. نتایج نشان داد که مدل ترکیبی (Ensemble) دارای عملکرد بهتری (AUC=98.2%) نسبت به هر یک از مدل های منفرد بود. در بین مدل های منفرد، مدل RF (AUC=97.1%) دارای بالاترین صحت پیش بینی بود و به دنبال ان مدل های SVM (AUC=93.2%) و MDA (AUC=91.4%) دارای صحت پیش بینی بالایی بودند. نتایج بررسی اهمیت نسبی فاکتورها نشان داد که متغیرهای فاصله از رودخانه، کاربری اراضی و ارتفاع از مهم-ترین فاکتورهای موثر در پهنه بندی حساسیت خندق بودند. نتایج حاصل از مدل سازی Ensemble نشان داد که مناطق مرکزی و جنوبی حوضه دارای حساسیت بالاتری نسبت به فرسایش خندقی بوده و اکثر گالی ها در نزدیکی سکونتگاه های روستایی واقع شده اند. از این رو باید مدیریت این اراضی در اولویت کارشناسان و برنامه ریزان قرار گیرد تا موجب کاهش خسارات ناشی از خندق ها در حال و آینده شود.