علی آذره

امروزه موفقیت در برنامه ­های مدیریت و حفاظت از منابع آب و خاک، به­ منظور کاهش فرسایش خاک، یکی از اولویت ­های اساسی تمامی کشورها از جمله ایران می ­باشد و یکی از مصادیق بارز در این زمینه، به­ کارگیری کشاورزی حفاظتی با هدف دستیابی به توسعه و تولید پایدار و مدیریت پایدار منابع آب و خاک است. هدف این پژوهش، رتبه­ بندی و سطح­ بندی فضایی روستاهای منتخب کشت گندم در جنوب کرمان، بر اساس ابعاد کشاورزی حفاظتی بود. در این تحقیق، از روش پیمایش استفاده شد. جامعه ی آماری، کشاورزان گندمکار مناطق روستایی جنوب کرمان بودند. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 327 کشاورز برآورد شد و روش نمونه گیری، طبقه ­ای تصادفی با انتساب متناسب بود. ابزار سنجش، پرسشنامه ی محقق ساخته ­ای بود که روایی آن با استفاده از پانل متخصصان و پایایی آن با محاسبه ی آماره ی آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج تکنیک وایکور نشان داد که روستاهای حیدرآباد چاه سوخته و عباس آباد طرح احرار به ترتیب با کسب ضرایب 0/004 و 0/018 در رتبه‏ های اول و دوم قرار گرفتند و روستای فردوس، با کسب ضریب 0/994 در رتبه آخر قرار گرفت. از سویی، نتایج سطح­بندی فضایی، بازگو کننده ی "اختلاف و نابرابری" بین روستاهای مورد مطالعه در سطوح مختلف بود و نشان داد که 52/8 درصد روستاها در طبقه ی "برخوردار و مطلوب"، 1/36 درصد در طبقه ی "نیمه­برخوردار" و 11/1 درصد در طبقه ی "محروم یا نامطلوب" قرار دارند. با توجه به قرار گرفتن 52/8 درصد از روستاها در طبقه "برخوردار و مطلوب"، می ­توان گفت که روستاهای مورد مطالعه از نظر به ­کارگیری عملیات کشاورزی حفاظتی در وضعیت مطلوبی قرار دارند.