جواد طایی

انگور یاقوتی یکی از زودرس ترین ارقام انگور در ایران است که به دلیل عدم توانایی رقابت با سایر ارقام انگور، ‏بایستی در مناطقی کشت شود که با برداشت زودهنگام برای کشاورزان درآمدزا باشد. لذا این پژوهش به منظور ‏تعیین مناطق مناسب برای عرضه زودهنگام انگور یاقوتی در استان کرمان در سال های 94-1392 انجام گرفته ‏است. پایگاه داده های هواشناسی با استفاده از آمار روزانه ی دوره مشترک 18 ساله از نه ایستگاه های سینوپتیک ‏موجود در منطقه مورد مطالعه برای پارامترهای میانگین دمای حداکثر و حداقل تهیه شده است. در این پژوهش ‏تناسب اقلیمی- کشاورزی بر اساس تلفیق الگوی دوره رشد بر اساس روش فائو، تامین نیازهای حرارتی و ‏شاخص درجه روز- رشد و وقوع تنش های حرارتی ارزیابی گردید. به این منظور ابتدا مراحل فنولوژیک انگور ‏یاقوتی بر اساس احتمال وقوع دمای مناسب شروع مراحل فنولوژیک (شروع رشد، گلدهی، گرده افشانی و ‏تشکیل میوه و دوره رسیدگی) برای هر یک از ایستگاه های مورد مطالعه محاسبه گردید، سپس درجه-روز رشد ‏تجمعی برای تعیین زمان برداشت محاسبه و شروع آن برای هر ایستگاه تخمین زده شد. با استفاده از سامانه ‏اطلاعات جغرافیایی نقشه نهایی پهنه بندی زمان شروع دوره رشد، گلدهی و نقشه نهایی برداشت در استان کرمان ‏تهیه گردید. با نتایج به دست آمده مناطق مستعد استان کرمان براساس زمان برداشت زودهنگام به چهار دسته ‏تقسیم شده است: دسته اول مناطق بسیار مطلوب (شامل شهرستان های کهنوج، جیرفت و بم)، دسته دوم مطلوب ‏‏(شامل شهرستان رفسنجان)، دسته سوم متوسط (شامل شهرستان های کرمان و انار) و دسته چهارم ضعیف شامل ‏‏(شهرستان های شهربابک و بافت). به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش نه تنها مناطق مستعد برای توسعه ‏کشت انگور یاقوتی را نشان داد بلکه چارچوب مناسبی جهت انجام پژوهش های مشابه ارایه نموده است.‏