علی شهدادی

تحلیل نظام شهری جنوب­شرق کشور به دلیل اهمیت استراتژیک این منطقه و با هدف شناخت و فراهم­سازی بسترهای توسعه متوازن، توزیع مناسب جمعیت و استفاده از توان­های محیطی ضروری است. بنابراین شناخت پتانسیل ها و قابلیت­های محیطی، اجتماعی و اقتصادی مختلف شهرهای بالای ده هزار نفر جمعیت در سه استان واقع در جنوب­شرق ایران (کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) با رویکرد توسعه منطقه­ای، در راستای رسیدن به توسعه متوازن از دلایل نگارش این پژوهش است. هدف پژوهش حاضر این است که در ابتدا، نظام شهری مناطق جنوب شرق را مورد بررسی و کنکاش قرار داده و در ادامه با توجه به ارزیابی­های وضع موجود نظام سلسله­مراتب جمعیت شهری به تأثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای بپردازد. نتایج نشان داد؛ عدم تعادل سلسله مراتب شهری یکی از مشخصه­های اصلی و بارز نظام شهری در منطقه جنوب­شرق می­باشد که سبب عدم برخورداری شهرهای کوچک از امکانات و زیرساخت های لازم شده است. همچنین نتایج حاصل از مدل آینده­پژوهی نشان داد؛ با توجه به اهمیت شاخص­های جمعیتی و تأثیر آن بر آینده شاخص­های توسعه منطقه­ای و دخیل بودن عناصر متعدد، به وضوح می­توان از مواردی همچون؛ متغیرهای شیوه­های مدیریت شهری (36) و وضعیت توسعه شاخص­های انسانی (35) نام برد که به ترتیب بالاترین ارزش ستونی محاسبه شده را دارا می­باشند. به عبارتی، مهم­ترین ویژگی این متغیرها، تأثیرپذیری پایین و تأثیرگذاری بالاست و از آن­ها به عنوان عوامل استراتژیک نام برده می­شود که تقویت آن­ها سبب رونق توسعه در این منطقه شده و تاثیر مثبتی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می­گذارد.