رضا صحت منش

منطقه جنوب شرقی ایران صحنه رقاب تهای روس و انگلیس در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. قصد روسیه تحت فشار گذاشتن بریتانیا با هدف نزدیک ش 􀀯􀀯 دن به هند و قصد انگلیس به وجود آوردن منطقه حائل و س 􀀯􀀯 د دفاعی برای محافظت از هند بود. تأسیس کنسولگر یهای دول تهای رقیب در مجاورت منطقه مورد نظر از جمله اقدامات رقابتی دو قدرت بود تا اهداف و مطامع دول تهای متبوع خود را تامین نمایند. این پژوهش با روش تاریخی و رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخان های و اسناد آرشیوی در پی پاسخ به این سؤال بود که اهداف و کارکردهای کنسولگر یهای انگلستان در کرمان و سیستان چه بوده است؟ یافت ههای پژوهش حاکی از آن است که رویکرد انگلیس در جنوب شرق ایران رویکردی نظامی بود. در کرمان 80 درصد و در سیستان 85 درصد کنسو لها و نمایندگان کنسولی انگلیس از نظامیان بودند. در دوره فعالیت کنسولگری انگلیس در کرمان، تراز تجاری کرمان با هند و اروپا بر اساس اس 􀀯􀀯 ناد کنسول ی از ارقام بسیار پایین 60 / 83 - درصد در س 􀀯􀀯 ال 1907 - 1906 م./ 1325 - 1324 ق.، به بیش از 53 درصد در سال 1913 - 1912 م./ 1332 - 1331 ق. رسید. با تأسیس کنسولگری سیستان نیز جهشی 89 درصدی در تجارت این منطقه با هند پدید آمد.