کرامت نژاد افضلی

باستا نشناسان برای تبیین، تفسیر و تحلیل مسائل باستانی و شناخت دقیق آنها نیازمند علوم مختلفی هستند تا به کمک آنها بتوانند چهر ه واقعی تمدنهای باستانی را آ نچنان که بوده بشناسند. دشت جیرفت از اطراف توسط کوه های جبال بارز در شرق و شمال شرقی، بحرآسمان از شمال، نرمان و بانه هورا از غرب احاطه شده و به صورت یک فرورفتگی از مواد آبرفتی پر شده که ضخامت آن در بخش های مرکزی به 300 متر می رسد و جزئی از حوزه رسوبی ایران مرکزی محسوب می شود. در این تحقیق روش پژوهش، توصیف تحلیلی است. در این پژوهش، پس از ترسیم وضعیت منطقة مورد مطالعه با جمع آوری اطلاعات حاصل زمین شناسی و زمین ساخت منطقه ، پراکندگی سایتهای باستانی را نسبت به گسلها و زمین ساخت بررسی می کند. حاشیه شمال و شرق دشت جیرفت توسط سنگ های آذرین (گرانیت، گرانودیوریت و دیوریت) رسوبات آبرفتی و مخروط افکنه های کواترنری مشخص می شود. در حاشیه غربی، مخروط افکنه های جوان دوران کواترنر و سنگ هایی از قبیل ماسه سنگ و کنگلومرای نئوژن مشاهده می شود. از لحاظ تکتونیکی قرار گرفتن منطقه در مجاورت کمربند ارومیه – دختر، زون سنندج – سیرجان، زون زاگرس و منطقه جازموریان باعث شده که گسل های متعددی در ارتفاع های مختلف در این منطقه و یا در نزدیکی آن وجود داشته باشد.گسلها در مناطق خشک و نیمه خشک مثل دشت جیرفت محل بالا آمدگی آب زیرزمینی و نقطه تلاقی توده سخت زیرین با سطح زمین است، بنابراین در حاشیه گسلها منابع آب به فراوانی در دسترس بوده در نتیجه بسیاری از سکونتگاههای انسانی باستانی برای دسترسی به این منابع آب در حواشی و مناطق مجاور گسلها در دشت جیرفت استقرار یافته اند.