کرامت نژاد افضلی

شناخت معیارها و شاخصهای بیابانزایی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر آن در هر منطقه، گام نخست برنامهریزی منطقی به منظور بیابانزدایی میباشد. از این رو، در پژوهش حاضر، حساسیت اراضی دشت جیرفت به بیابانزایی با استفاده از روش IMDPA که یکی از روشهای ارزیابی بیابانزایی در مناطق خشک و نیمه خشک میباشد و با تاکید بر معیار زمینشناسی و ژئومورفولوژی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا، نقشه واحدهای کاری با استفاده از نقشههای زمینشناسی، کاربری اراضی و تصاویر سنجنده لندست 8 و با بهرهگیری از تصاویر گوگل ارث تهیه شد و 16 واحد کاری مجزا انتخاب گردید. در هر واحد، شاخصهای "شیب"، "نوع بهره برداری از واحد کاری" و "حساسیت سنگ به فرسایش" ارزشگذاری شد و در نهایت با تلفیق شاخصها با استفاده از میانگینگیری هندسی، ارزش معیار مربوطه محاسبه، و نقشه شدت خطر بیابانزایی تهیه گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که دشت جیرفت از لحاظ بیابانزایی در سه کلاس کم و ناچیز ) I ( متوسط ) II ( و شدید ) III ( به ترتیب با مساحتهای 1971 ، 1743 ، 2102 کیلومترمربع طبقهبندی میگردد. براساس نتایج بدست آمده از بررسی معیار مذکور، بیشترین وسعت منطقه مربوط به کلاس شدید بیابانزایی میباشد که نیازمند برنامههای مدیریت خطر در این نواحی است. همچنین شاخص نوع بهرهبرداری از واحدکاری بیشترین تاثیر را در بیابانزایی منطقه در گروه خود داشته است که بر توجه بیشتر به این عامل در تدوین برنامه های کنترل بیابانزایی تاکید میشود.