محمد نادریان فر

خشک سالی یکی دیگر از بلایای طبیعی است که تعیین درجه، شدت، زمان وقوع و خاتمه آن بسیار سخت است. همه مناطق دنیا به طور موقت، اما نامنظم از تکرار شرایط خشک سالی رنج می برند، اما این وضعیت در مناطقی که از نظر اقلیمی به طور نامنظم توسط سامانه های مختلف آب و هوایی تحت تأثیر قرار می گیرند، بیشتر مشاهده می شود. دشت نیشابور با اقلیم خشک و نیمه خشک یکی از دشت هایی است که با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه بوده است. لذا در این مقاله به بررسی اثرات شرایط اقلیمی مختلف و به نوعی تأثیر بارندگی ها بر پارامترهای کیفی دشت پرداخته شد. نتایج همبستگی بین SPI با مقیاس های زمانی مختلف و پارامترهای کیفی دشت نشان داد که SPI با مقیاس های زمانی بلند و با تأخیر زمانی بر روی پارامترهای کیفی مؤثر است، به طوری که در مورد شوری با تأخیری 10 ماهه بیشترین ضریب تعیین بین SPI با مقیاس زمانی 11 ماهه و شوری، برابر 54/0 به دست آمد (54/0=R2). در ادامه جهت بررسی اینکه خشک سالی سبب تغییر فرایندهای واقعی تأثیرگذار بر آب زیرزمینی دشت نیشابور شده است از تحلیل عاملی و همچنین آزمون من-ویتنی استفاده شد. که نتایج نشان داد خشک سالی از عوامل کاهش کیفیت آب زیرزمینی در منطقه می باشد ولی به تنهایی عامل بحران نبوده بلکه در کنار آن افت سطح آب زیرزمینی، کودهای کشاورزی و سازند های زمین شناسی ازجمله سازندهای میوسن، باعث بدتر شدن کیفیت آب شده است.