محمد نادریان فر

جذب آب توسط ریشه عامل مهمی در پیش بینی تعرق گیاه و عملکرد محصول به شمار می رود. به طور کلی مدل های جذب آب ریشه به دو گروه کلان (تجربی) و خرد (فیزیکی) تقسیم بندی می شوند. مدل های فیزیکی به پارامترهای هیدرولیکی بیشتری نیاز دارند، در حالی که مدل های تجربی ساده تر و به اطلاعات ورودی کمتری نیاز دارند. هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد دو مدل تجربی و یک مدل فیزیکی برای پیش بینی جذب آب ریشه در گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه ای می باشد. بدین ترتیب از روش عمومی عدم قطعیت تشابهات (GLUE) برای واسنجی مدل ها (پارامترهای هیدرولیکی خاک و جذب آب ریشه) استفاده شده است. نتایج تحلیل حساسیت مدل های مختلف نشان داد جذب آب ریشه به شرایط هیدرولیکی خاک حساس تر از خصوصیات ریشه می باشند. نتایج نشان داد از بین پارامترهای هیدرولیکی خاک، جذب آب ریشه نسبت به ضرایب شکل و درصد رطوبت اشباع ( ) حساسیت بیشتری نشان می دهد. از بین خصوصیات ریشه، حساس ترین پارامتر تراکم طولی ریشه می-باشد. همچنین نتایج نشان داد مدل ون گنوختن در ترکیب با روش GLUE به خوبی توانسته است جذب آب ریشه را شبیه سازی کند، به طوری که آماره های ضریب تبیین (R2)، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (N.S)، میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده (NRMSE)، میانگین مطلق خطا (MAE)، کارایی مدل سازی (ME) و شاخص توافق (d) به ترتیب 787/0، 69/0، 12/14، 75/0، 69/0، 86/0 به دست آمد. تلفیق مدل های جذب آب ریشه به عنوان زیر مدل در مدل های اگروهیدرولوژیک، ابزاری مفید برای پیش بینی تعرق گیاه، عملکرد محصول و همچنین مدیریت آب در مزرعه می باشد.