محمدرضا مددی

وقوع آبشستگی در اطراف تکیه گاه پل به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تهدیدکننده پایداری این سازه محسوب می شود و به منظور کاهش اثرات مخرب این پدیده، روش های متعددی ارائه گردیده است. در پژوهش حاضر تاثیر دو پارامتر شکل هندسی تکیه گاه پل، و همچنین حضور صفحات مستغرق با آرایش های منتخب، بر میزان آبشستگی پیرامون تکیه گاه پل مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، مدل فیزیکی چهار شکل مختلف شامل تکیه گاه مستطیلی 90 درجه، مستطیلی دیواره باله ای خط جریانی 60 درجه، مستطیلی دیواره باله ای خط جریانی 45 درجه و مستطیلی با باله های دایروی طراحی و ساخته شد. همچنین صفحات مستغرق در چهار آرایش متفاوت دوردیفه موازی، دوردیفه زیگزاگی، دوردیفه زیگزاگی مورب و کاجی، در دو نسبت استغراق 2 و 3 و تحت زاویه 20 درجه نسبت به جریان بر روی هر یک از چهار تکیه گاه، در دبی ثابت آزمایش شدند. مشاهدات آزمایشگاهی نشان داد بیشترین و کمترین عمق آبشستگی به ترتیب در اطراف تکیه گاه مستطیلی 90 درجه و تکیه گاه مستطیلی با دیواره های دایروی به وقوع پیوست. در آزمایش های صفحات مستغرق، آرایش کاجی در نسبت استغراق 3، با کاهش 41 درصدی آب شستگی اطراف تکیه گاه مستطیلی 90 درجه، 20 درصدی اطراف تکیه گاه مستطیلی دیواره باله ای خط جریانی 45 درجه و 18 درصدی در اطراف تکیه گاه مستطیلی با دیواره های دایروی نسبت به آزمایش شاهد متناظر با هر یک از تکیه گاه ها، بهترین عملکرد را در کاهش آب شستگی از خود نشان داد.