مهدی دهرامی

یکی از راههای درک و شناخت عمیق و دقیق متون، بررسی ارتباط و تعامل بین آنهاست، زیرا مولفان مستقیم یا غیرمستقیم متاثر از آثار دیگر هستند. در این راستا اندیشههای یکسان، واقعیتهای اجتماعی و سیاسی، فرهنگ همگانی و مردمی جامعه، سنتهای رایج یک ژانر ادبی، مشرب یکسان و غیره در پر رنگ کردن این ارتباطها تاثیرگذار است. حافظ و ابوسعید دارای تشابهات روحی و عقیدهای بسیاریاند که این تشابهات موجب ارتباط و یکسانی محتوایی و فرازبانی دو متن غزلیات حافظ و اسرارالتوحید شده است. در این مقاله سعی بر این است این دو متن بر اساس یکدیگر بازخوانی شوند از همین روی علاوه بر اینکه به بررسی عوامل بیرونی و زمینههای تعامل و گفتگوی بین آنها پرداخته شده تشابهات این دو متن در دو حوزه مکتبی و اختصاصی نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بر این اساس نشان داده شده از نظر شخصیت و اندیشه، بوسعید از نزدیکترین اشخاص به حافظ محسوب میشود.