شاپور کوهستانی

خشکسالی پدیده ای است که تقریبا در تمامی اقلیم های جهان رخ می دهد. اثرات این پدیده خزنده و ارام در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل مقدار کم و توزیع نامناسب سالانه بارندگی، بیشتر است. از این رومدیریت و پایش ان امری مهم می باشد. از انجایی که روش های سنتی مبتنی بر مشاهدات ایستگاه های هواشناسی می باشند و بیشتر به بررسی خشکسالی هواشناسی می پردازند استفاده از تکنیک های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان ابزاری مفید برای پایش خشکسالی کشاورزی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق به بررسی ارتباط بین شاخص خشکسالی هواشناسی و شاخص های سنجش از دور vci، tci و vhi در دشت بم پرداخته شده است. در این راستا، با بهره گیری از تصاویر ماهواره ترا سنجنده مودیس و داده های بارش ایستگاه های باران سنجی و سینوپتیک واقع در منطقه مورد مطالعه، تغییرات رخ داده در بازه 15 ساله آشکارسازی شد. در این مطالعه با توجه به دقت زمانی، پوشش طیفی بالا و سهولت دسترسی، تصاویر از محصولات ماهواره ترا سنجنده مودیس مربوط به سال های 1388 تا 1402 استفاده شد و سپس شاخص های vci، tci و vhi با شاخص SPI مقایسه گردید. نتایج پهنه بندی خشکسالی با شاخص SPI در دوره آماری 1388 تا 1402 نشان داد در منطقه مورد مطالعه از شمال به جنوب بر شدت خشکسالی افزوده شده است.بهطوری که خشکسالی حاد در مناطق جنوبی دشت و ترسالی حاد در مناطق شمالی دشت مشاهده می شود. ضریب همبستگی سالانه بین شاخص های vci، tci و vhi به ترتیب برابر 0/7 و 0/53 که نشان دهنده همبستگی معنی دار نسبتا زیاد در سطح 0/05 بوده است. ضریب همبستگی بین شاخص SPI و TCI برابر با 0/11 که نشان دهنده همبستگی ضعیف اما معنادار مثبت در سطح 0/05 بوده است. بنابراین شاخص VCI و VHI همبستگی بیشتری با بارش سالیانه منطقه داشته و نتایج قابل قبولی نسبت به شاخص TCI داشته است.