چکیده
این تحقیق با هدف بهبود تحمل نمک در گیاه نیل یا وسمه از طریق پرایمینگ بذر با پوتریسین و سرکه چوب پسته انجام شد. تحمل نمک در مرحله جوانه زنی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا افزایش شوری در سطح خاک به ویژه در مواردی که سطح آبهای زیرزمینی بالا باشد شدیدتر است. این تحقیق به صورت دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. در هر دو آزمایش شوری در سطوح 0، 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم اعمال شد. در آزمایش اول از بذرهای پیش تیمار نشده (شاهد) و پیش تیمار شده با پوتریسین در غلظت های 0، 5/0 و 1 میلی مولار استفاده شد. در آزمایش دوم نیز به جای پوتریسین از سرکه چوب پسته با غلظت های 300 و 200 برابر رقت استفاده شد. سطوح شوری 50، 100 و 150 میلی مولار درصد جوانه زنی را به ترتیب 4، 6 و 29 درصد کاهش دادند و همچنین سبب کاهش سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و مقدار آنتوسیانین به شرایط عادی شدند. همچنین سطوح شوری مذکور متوسط زمان جوانه زنی را 65، مقدار قند محلول کل، رادیکال های آزاد اکسیژن (ROS) و مالون دی آلدئید (MDA) را نسبت به شرایط عادی افزایش دادند. در آزمایش اول پیش تیمار پوتریسین با غلظت 5/0 میلی مولار و در آزمایش دوم سرکه چوب پسته 300 برابر رقت با کاهش ROS و MDA سبب تعدیل اثرات منفی ناشی از شوری گردیدند و تأثیر بهبود دهندگی بر بسیاری از صفات مورد ارزیابی در شرایط شوری داشتند. با اینکه پیش تیمار پوتریسین یک میلی مولار و سرکه چوب پسته 200 برابر رقت نیز در برخی موارد تأثیر بهبود دهندگی بیشتری داشتند اما از آنجائی که در بیشتر موارد به ترتیب تفاوت معنی داری از نظر آماری با پوتریسین 5/0 میلی مولار و سرکه چوب 300 برابر رقت نداشتند. بنابراین به نظر می رسد غلظت 5/0 میلی مولار پوتریسین و سرکه چوب پسته 300 برابر رقت به عنوان دو عامل تعدیل کننده اثرات منفی ناشی از تنش شوری در پرایمینگ بذر نیل کاربردی تر و اقتصادی تر باشند.