امید علی اسماعیلی پور

به منظور مقایسه اثر دو نوع لیورتوینک " شاه تره و کاسنی" بر عملکرد، خصوصیات لاشه، متابولیتهای خونی و بافت شناسی و آنزیم های کبدی جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی یک آزمایش فاکتوریل 2در3 در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار روی 240 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه سویه راس 308 انجام شد. جوجه ها تا 25 روزگی با جیره پایه و تحت شرایط عادی پرورش یافتند و با آغاز تنش گرمایی از روز بیست و پنجم از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر، در معرض دمای 2 ± 35 درجه سانتی‏گراد قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح پودر دانه کاسنی (صفر و یک درصد جیره) و سه سطح پودر برگ شاه تره (صفر، 0/5 و 1 درصد جیره) بودند که در دوره تنش گرمایی اعمال شدند. صفات عملکردی شامل مصرف خوراک، افزایش وزن و ضریب تبدیل در فاصله زمانی 25 تا 42 روزگی اندازه‏گیری شدند. در پایان آزمایش (42 روزگی)، یک جوجه از هر پن انتخاب و پس از وزن‏کشی و خون‏گیری جهت تعیین خصوصیات لاشه و بافت کبد کشتار شد. نتایج نشان دادند که کاسنی و شاه تره منجر به بهبود مصرف خوراک و افزایش وزن جوجه‏های گوشتی شدند (0/01>P). همچنین اثر مصرف کاسنی بر بهبود ضریب تبدیل خوراک معنی دار بود، اما اثر شاه تره و اثر متقابل تیمارها معنی دار نبود (0/01>P). هر دو تیمار شاه تره و کاسنی به طور معنی داری وزن نسبی لاشه و سینه را افزایش دادند (0/01>P). اثر کاسنی و شاه تره بر وزن نسبی کبد و طحال معنی دار بود (0/01>P). وزن نسبی طحال با تیمارها افزایش یافت، اما جوجه های تغذیه شده با کاسنی و شاه تره کبد سبک تری در مقایسه با گروه شاهد داشتند (0/01>P). اثر متقابل تیمارها بر وزن نسبی طحال نیز معنی دار بود و همه تیمارها در مقایسه با تیمار شاهد و تیمار 0/5% شاه تره وزن طحال را افزایش دادند (0/01>P). اثر شاه تره بر گلوکز و تری گلیسرید سرم خون معنی دار نبود. افزودن کاسنی گلوکز خون را کاهش داد (0/05>P)، اما اثری بر تری گلیسرید خون نداشت. هر دو تیمار شاه تره و کاسنی منجر به کاهش معنی دار کلسترول خون شدند (0/05>P). مصرف هم شاه تره و هم کاسنی موجب کاهش معنی دار سطح آنزیم های کبدی شامل آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، گردید. نتایج هپاتولوژی بافت کبد نشان داد که مصرف کاسنی و شاه تره منجر به کاهش معنی دار دژنراته شدن هپاتوسیت های کب