زمینه مطالعاتی: تراکم گله یکی از مسائل مهم صنعت پرورش طیور است که می تواند عملکرد پرنده را تحت تأثیر قرار دهد. بتائین یا تری متیل گلایسین یک افزودنی سننتیک است که با حفظ فشار اسمزی سلول، تأمین گروه های متیل و خواص آنتی اکسیدانی می تواند در جلوگیری از اثرات منفی تنش در جوجه های گوشتی موثر واقع شود. هدف: این آزمایش به منظور بررسی تأثیر مکمل بتائین بر عملکرد رشد، کیفیت لاشه و گوشت جوجه های گوشتی در تراکم های مختلف پرورش، انجام شد. روش کار: این آزمایش به صورت یک آزمایش فاکتوریل 2 در 2 بر پایه طرح کاملا تصادفی شامل دو تراکم گله (7 و 15 جوجه در مترمربع) و دو سطح بتائین ( صفر و 1/0 درصد) در چهار تکرار با استفاده از 216 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 انجام شد. نتایج: در تراکم 15 پرنده، مقدار خوراک مصرفی و افزایش وزن در دوره های رشد، پایانی و کل دوره پرورش به طور معنی داری کاهش یافتند (05/0>P). افزودن 1/0 درصد بتائین، میزان اضافه وزن را افزایش و ضریب تبدیل خوراک را کاهش داد (05/0>P). برهم کنش تراکم گله و بتائین بر مصرف خوراک در دوره پایانی و کل دوره معنی دار بود (05/0>P) و تیمارهای با تراکم 15 قطعه ای مصرف خوراک کمتری در مقایسه با تراکم 7 قطعه ای داشتند. برهم کنش تیمارها بر افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک در کل دوره پرورش، معنی دار بود و بیشترین وزن و کمترین ضریب تبدیل خوراک در گروه 7 قطعه ای با مصرف مکمل بتائین مشاهده شد (05/0>P). با افزایش تراکم گله، وزن نسبی لاشه و سینه جوجه های گوشتی کاهش معنی داری یافت (05/0>P)، اما اثر تراکم گله بر وزن نسبی ران، کبد، بورس فابریسیوس، طحال و چربی محوطه بطنی معنی دار نبود (05/0
P). با افزایش تراکم گله، افت پخت افزایش و ظرفیت نگهداری آب گوشت سینه کاهش یافت، درحالیکه افزودن بتائین منجر به افزایش ظرفیت نگهداری آب و کاهش افت خونابه و پخت گوشت گردید (05/0>P). نتیجه گیری نهایی: بر طبق نتایج این مطالعه، افزایش تراکم گله، اثر منفی بر عملکرد رشد، خصوصیات لاشه و کیفیت گوشت جوجه های گوشتی داشت. مکمل بتائین عملکرد رشد، وزن نسبی لاشه و سینه و کیفیت گوشت را بهبود بخشید. به نظر می رسد افزودن مکمل بتائین به جیره می تواند از طریق بهبود عملکرد رشد راهکار مناسبی جهت رفع اثرات منفی افزایش تراکم گله در پرورش جوجه های گوشتی باشد.
