امید علی اسماعیلی پور

مقدمه: روغن های گیاهی حاوی سطوح بالایی از اسیدهای چرب غیراشباع هستند که مستعد پراکسیداسیون می باشند. روغن های رستورانی حرارت دیده و اکسید شده شامل سطوح متفاوتی از محصولات پراکسیداسیون از جمله هیدروپراکسیدها و مالون دی آلدهید می باشند که بر طعم، بو، خوش خوراکی و کیفیت روغن تأثیر می گذارند و در صورت مصرف در جیره طیور بر عملکرد رشد، وزن لاشه و کیفیت گوشت آنها نیز تاثیر می گذارند. بتائین یک ترکیب آلی با خواص اسمولیت، لیپوتروپیک و آنتی اکسیدانی است که نقش آن در افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی توسط محققین اثبات شده است. بنابراین با توجه به وجود محصولات پراکسیداسیون در روغن رستورانی و احتمال پیشرفت اکسیداسیون در طول استفاده از آن در جیره و همچنین به دلیل نقش آنتی اکسیدانی بتائین، این آزمایش طراحی گردید تا اثر استفاده از مکمل بتائین بر عملکرد لاشه جوجه های گوشتی تغذیه شده با روغن رستورانی اکسید شده را مورد بررسی قرار دهد. مواد و روش ها: این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2 با چهار تیمار و چهار تکرار با 144 قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه سویه راس 308 انجام شد. گروه های آزمایشی شامل جیره پایه با روغن سویا، جیره پایه با روغن سویا و 1/0 درصد بتائین، جیره پایه با روغن رستورانی اکسید شده و جیره پایه با روغن اکسید شده و 1/0 درصد بتائین بودند. در پایان آزمایش از هر تکرار یک پرنده با وزن نزدیک به میانگین گروه جهت اندازه گیری وزن نسبی لاشه و اندام های داخلی کشتار شد. تفکیک لاشه انجام شد و وزن اندام های داخلی شامل کبد، طحال، بورس فابرسیوس و چربی محوطه بطنی با ترازوی دیجیتال اندازه گیری شدند. وزن لاشه با امحاء و احشا، وزن سینه و ران نیز اندازه گیری شد. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار آماری SAS و رویه مدل های خطی عمومی تجزیه و میانگین ها با آزمون توکی در سطح احتمال 5 درصد مقایسه شدند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که در جوجه های تغذیه شده با روغن رستورانی، وزن نسبی لاشه، سینه و ران کاهش یافت (P<0.05)، درحالیکه افزودن مکمل بتائین منجر به افزایش معنی دار وزن نسبی لاشه، سینه و ران شد (P<0.05). اثر روغن رستورانی بر وزن نسبی اندام های داخلی معنی دار نبود. افزودن مکمل بتائین وزن نسبی کبد و چربی بطنی را کاهش داد (P<0.05). اثر برهم کنش تیمارها بر وزن نسبی قسمت های مختلف لاشه معنی دار نبود. برهم کنش تیمارها بر وزن نسبی چربی بطنی معنی دار بود و در جوجه های تغذیه شده با مکمل بتائین، کمترین وزن نسبی چربی مشاهده شد (P<0.05). کاهش وزن نسبی لاشه و وزن زنده در جوجه های گوشتی مصرف کننده روغن رستورانی توسط دیگر محققین گزارش شده است. روغن اکسید شده، با افزایش محصولات ناشی از اکسیداسیون مانند رادیکال های آزاد، آلدئید و کتون در خون و همچنین کاهش ویتامین های محلول در چربی، سبب کاهش وزن زنده و لاشه جوجه های گوشتی می شود. افزایش وزن لاشه و سینه و کاهش چربی محوطه بطنی، در جوجه های گوشتی تیمار شده با بتائین توسط محققین گزارش شده است. بتائین اغلب به عنوان اصلاح کننده لاشه به دلیل کاهش میزان چربی لاشه در نظر گرفته می شود. بهبود درصد لاشه و سینه به دنبال مصرف بتائین ممکن است به دلیل در دسترس بودن بیشتر متیونین و سیستین برای ذخیره پروتئین باشد. نتیجه گیری کلی: استفاده از روغن رستورانی منجر به کاهش عملکرد لاشه شد، در حالیکه افزودن مکمل بتائین منجر به افزایش وزن نسبی لاشه، سینه و ران شد. بنابراین می توان از مکمل بتائین به عنوان آنتی اکسیدان برای بهبود عملکرد لاشه در جهت رفع اثرات من