حمید عزیزی

سفال یکی از فراوانترین مواد فرهنگی در کاوش های باستان شناسی ایران، یه ویژه در دوره اسلامی می باشد. سفال به عنوان ماده فرهنگی که تقریبا در دسترس همگان، اعم افراد غنی یا معمولی بوده، می تواند اطلاعات ارزشمندی از نحوه زندگی روزمره افراد جامعه در اختیار محقق قرار دهد. با استفاده از مواد فرهنگی همچون سفال، نه تنها می توان کارکرد فضاهای به دست آمده ازکاوش های باستان شناسی در دوران اسلامی را مورد تحلیل قرار داد، بلکه می توان با مطالعه آن به درک بهتری از ساختار اجتماعی و طبقات مختلف ساکن در آن فضا دست یافت. بر این اساس، بازسازی زندگی روزمره و شناخت طبقات مختلف اجتماعی در سازه های برجای مانده از دوران اسلامی، همچون قلاع می تواند نقش مهمی در فهم عمیق تر از کارکرد های این سازه و جامعه ساکن در آن به دست دهد. بنابراین در این پژوهش تلاش می شود تا سفال های به دست آمده از یکی از قلاع دیلمی در منطقه طارم، مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته و کارکردهای برخی از فضاهای این قلعه و همچنین بافتار جامعه ساکن در آن مورد شناسایی قرار گیرد. نتایج این پژوهش وجود فضاهای مسکونی برای زندگی روزمره و همچنین فضاهایی برای ذخیره سازی را آشکار می سازد. همچنین می توان بر اساس سفال های به دست آمده، سکونت افراد نخبه در این قلعه را تا حدود زیادی تایید کرد.