ارسلان فاریابی

توانایی یک سیستم آبیاری بارانی برای توزیع یکنواخت آب در سطح مزرعه، فاکتوری مهم و اساسی است که یکنواختی توزیع نامیده می شود. اغلب از یکنواختی توزیع آب، برای ارزیابی عملکرد سیستم های آبیاری بارانی استفاده می گردد. برای بیان کمی یکنواختی توزیع نیاز به یک رابطه ریاضی می باشد. معادله کریستیانسن متداول ترین رابطه ریاضی جهت برآورد یکنواختی توزیع آب در سیستم های آبیاری بارانی است. با این وجود معادلات دیگری نیز مورد استفاده قرار می گیرد که نتایج متفاوتی را در بیان کمی یکنواختی توزیع آب دارند. هدف از این پژوهش واکاوی و ارزیابی معادلات ارائه شده جهت محاسبه ضریب یکنواختی، برای برآورد یکنواختی توزیع آب در سیستم های آبیاری بارانی می باشد. برای این منظور 10 سیستم آبیاری بارانی (کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک) از مزارع دشت دهگلان مورد آزمایش یکنواختی توزیع آب قرار گرفت. ضریب یکنواختی توزیع آب برای هر کدام از مزارع با استفاده از معادلات پیشنهاد شده توسط کریستیانسن، متخصصین انجمن نیشکر هاوایی، هارت و رینولدز، بنامی و هر، ویلکوکس و اسوالز، کریدل و همکاران، مریام و کلر، کارملی و بیل محاسبه گردید. تجزیه آماری داده های حاصله توسط نرم افزار SAS صورت گرفت. نتایج نشان داد که در صورت لحاظ نکردن اثر مزرعه در مدل آماری، ضرایب یکنواختی مذکور دارای تفاوت معنی داری می باشند (05/0P ). در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که ضرایب یکنواختی توزیع آب وابسته به شرایط مزرعه ای بوده و در شرایط مختلف نمی توان هر کدام از این ضرایب را استفاده نمود.