محسن عادلی ساردوئی

با توجه به خسارت شدید خشکسالی به جوامع و بخش های مختلف مخصوصا جوامع گیاهی و رطوبت خاک در پژوهش حاضر سعی شده است تا با استفاده از داده های اقلیمی دما و بارش شاخص خشکسالی SPEI استخراج گردد و هم چنین در ادامه با داده های ماهواره ای دریافت شده و تحلیل و پردازش آن ها شاخص های پوشش گیاهیEVI و رطوبت خاک CWSIمحاسبه گردید. سپس به روند تغییرات هر کدام از این شاخص ها طی بازه زمانی 2019-2001 پرداخته شد و در انتها رابطه همبستگی این شاخص ها با خشکسالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج روند تغییرات خشکسالی در استان اصفهان نشان می دهد که استان اصفهان در طول دوره زمانی 19 سال، خشکسالی های متعددی را تجربه کرده است که شدید ترین این خشکسالی ها در سال های 2001، 2008 و2010 در این استان دیده شده است و به دنبال این خشکسالی در این سال ها حداقل مقدار شاخص پوشش گیاهی و رطوبت خاک نیز مشاهده شد. بررسی روند شاخص های SPEI، EVI و CWSI نشان داد که روند افزایشی این شاخص ها به ترتیب 54/88، 14/13 و 72/90 درصد و روند کاهشی آن ها 93/2، 33/78 و 28/9 درصد در استان اصفهان می باشد. این در حالی است که از این مقدار افزایش در این شاخص ها به ترتیب 93/6، 32/6 و 56/63 درصد در سطح 95 درصد معنی دار است و از مقادیر کاهشی این شاخص ها به ترتیب 33/0، 45/7 و 75/8 درصد در همین سطح معنی دار می باشد. بررسی همبستگی بین شاخص خشکسالی تبخیر و تعرق پتانسیل، شاخص رطوبت خاک و پوشش گیاهی نشان داد که اثر شاخص خشکسالی بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی به ترتیب در 23/87 مثبت و در 56/56 درصد از استان اصفهان منفی می باشد که کاهش کمیت و کیفیت پوشش گیاهی و رطوبت خاک را سبب می گردد. بدیهی است اطلاعات تولید شده با استفاده از این داده های اقلیمی و تصاویر ماهواره ای کمک شایانی به سیاست مداران و برنامه ریزان در مواجهه با خشکسالی و اثرات آن بر پوشش گیاهی و رطوبت خاک خواهد نمود.