محسن عادلی ساردوئی

نیاز رو به رشد بشر به مواد غذایی طی دهه های اخیر وابستگی به سموم و آفت کش های شیمیایی را به طور فزاینده ای افزایش داده است. به سبب آثار تخریبی سموم شیمیایی، پذیرش فناوری های زیستی و غیر زیستی هم سو با کشاورزی پایدار از قبیل کنترل آفات با بهره گیری از دشمنان طبیعی آن ها، موردتوجه محققین بخش کشاورزی قرارگرفته است. از این رو در این مقاله فرایند پذیرش فناوری کنترل بیولوژیک در مزارع گوجه فرنگی شهرستان جیرفت طی سال های 1388 تا 1392 موردمطالعه قرار گرفت. اینکه چرا برخی گوجه فرنگی کاران سریع تر کنترل بیولوژیک را پذیرفته اند با استفاده از مدل تحلیل بقا بررسی شد. این مدل امکان مطالعه فرایند پذیرش را در قالب یک مدل پویا فراهم می کند. نتایج به دست آمده حاکی از تأثیر منفی متغیر سن و تأثیر مثبت متغیرهای سطح زیر کشت، نگرش نسبت به کنترل بیولوژیک بود. در این مطالعه به سبب استفاده از مدل تحلیل بقا امکان بررسی تأثیر متغیرهای قیمت محصول در سال های مختلف و سال آگاهی بر سرعت پذیرش کنترل بیولوژیک فراهم شد. بر این اساس مشخص شد در سالی که قیمت محصول بالاتر است، احتمال پذیرش افزایش می یابد و همچنین هر چه کشاورز زودتر از فناوری کنترل بیولوژیک آگاه شود سرعت پذیرش این فناوری افزایش می یابد. بر اساس نتایج تحقیق، پیشنهاد می شود با افزایش سطح آگاهی کشاورزان نسبت به مزایای کنترل بیولوژیک زمینه افزایش سرعت پذیرش این فناوری در منطقه مورد مطالعه فراهم شود.