جواد طایی

پهنه بندی آگرواکولوژیک یک مدل چند معیاری است که می تواند برای ایجاد پایگاه اطلاعات مکان دار، ارزیابی و برنامه ریزی استفاده از اراضی کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش به منظور پهنه بندی منطقه بروجن از نظر سیستم های زراعی تولید گندم در شرایط پتانسیل و محدودیت آب انجام گرفته است. به این منظور پایگاه داده های دراز مدت روزانه اقلیمی با استفاده از 18 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژیک پوشش دهنده منطقه مورد مطالعه ET.Calculator ایجاد شد و پتانسیل تبخیر و تعرق نیز بر اساس روش پنمن –مونتیث و با استفاده از نرم افزار که WOFOST محاسبه گردید. برای شبیه سازی عملکرد گندم در شرایط بهینه تولید و شرایط محدودیت آب از مدل قبلا واسنجی شده بود، مورد استفاده قرار گرفت. میزان عملکرد گندم برای همه ایستگاهها شبیه سازی شده و وارد گردید و برای تخمین عملکرد در ArcGIS اطلاعات حاصل بصورت داده های مکان دار به محیط نرم افزار برای درونیابی بین دادههای خروجی حاصل از مدل استفاده شد. نتایج نشان داد عملکرد Spline سطح منطقه از تابع 6 تن در هکتار در منطقه مورد مطالعه متغیر میباشد به طوریکه دشت های مرکزی و شمال / 2 تا 4 / پتانسیل از 2 شرقی حوضه در مقایسه با نواحی جنوبی و غربی پتانسیل عملکرد بالاتری برای تولید گندم دارند. همچنین عملکرد 3 تن در هکتار متغیر میباشد، به طوریکه دشت های جنوب شرقی در مقایسه با / 2 تا 7 / در شرایط محدودیت آب از 4 نواحی جنوبی و غربی استعداد بیشتری برای تولید گندم در شرایط محدودیت آب یا دیم دارند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل شکاف عملکرد، منطقه مورد مطالعه به 4 پهنه آگرواکولوژیک تفکیک می گردد: 1- ناحیه متناسب برای 6 تن در هکتار 2-ناحیه متناسب برای زراعت دیم با شکاف عملکرد / 4 تا 2 / زراعت آبی تولید گندم با شکاف عملکرد 2 2 تن در / 3 تن در هکتار 3- ناحیه متناسب برای هر دو سیستم زراعی دیم و آبی با شکاف عملکرد کمتر از 4 / 3تا 6 هکتار و 4- ناحیه نامناسب برای تولید گندم. تحلیل الگوی بیلان آبی در منطقه مورد مطالعه نشان داد، مهمترین عامل ایجاد شکاف عملکرد در حالت پتانسیل نسبت به محدودیت آب در منطقه مورد مطالعه، الگوی توزیع بارش و دمای توانایی خوبی WOFOST پایین در طول دوره رشد مرطوب است. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که مدل برای شبیهسازی عملکرد گندم در شرایط پتانسیل و محدودیت آب دارد