جواد طایی

سزبانیا (Sesbania sesban) گیاهی از خانواده لگومینه است که می تواند برای ترسیب کربن، تولید علوفه، سوخت و سلولز در مناطق خشک و نیمه خشک کشور مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی میزان مقاومت این گیاه به تنش های خشکی و شوری به عنوان مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید زیست توده در مناطق خشک دوآزمایش جداگانه جهت ارزیابی تحمل به شوری و خشکی سزبانیا در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه زراعت و باغبانی دانشگاه جیرفت انجام شد. تنش های شوری و خشکی با استفاده از کلرید سدیم و پلی اتیلن گلیکول 6000، در پتانسیل های اسمزی صفر (شاهد)، 2-، 4-، 6-، 8- و 10- بار ایجاد گردید. صفات مورد بررسی شامل درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه بود. نتایج نشان داد کلیه ی شاخص های جوانه زنی به طور معنی داری تحت تأثیر سطوح مختلف خشکی و شوری قرار گرفتند. با افزایش شدت تنش خشکی تا 10- بار میزان درصد و سرعت جوانه زنی به صورت خطی کاهش یافت، در صورتی که طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه تا 6- بار کاهش و در شدت های تنش های شدید 8- و 10- بار به دلیل اینکه عملاً هیچ ریشه چه و ساقه چه ای تشکیل نشد، به صفر رسید. در شرایط تنش شوری، با افزایش شدت تنش، تمام صفات مورد مطالعه به جز نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه به طور خطی کاهش یافتند اما در بین این صفات، سرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک ریشه چه تا 2- بار کاهش معنی داری را نشان ندادند. در هر دو شرایط تنش، نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه با کاهش پتانسیل اسمزی و افزایش شدت تنش، به طور معنی داری افزایش یافت البته در شرایط تنش شوری این میزان افزایش تا 6- بار مشاهده شد و پس از آن با افزایش بیشتر شدت تنش میزان این نسبت کاهش یافت. با توجه به نتایج این آزمایش، در پتانسیل های اسمزی مشابه اثر بازدارندگی تنش خشکی در مقایسه با تنش شوری برروی جوانه زنی و رشد گیاهچه سزبانیا بیشتر بود.