چکیده
مقدمه: گیاه سسبانیا از لگوم های چندساله است که بیشتر، در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و استرالیا می روید. این گیاه انواع خاک ها را تحمل نموده و به ویژه سازگاری بالایی نسبت به خاک های شور دارد. به دلیل پروتئین مناسب و فیبر نسبتاً پایین آن، می توان این گیاه را در جیره نشخوارکنندگان به کار برد. این پژوهش با هدف اندازه گیری ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری آزمایشگاهی مواد مغذی گیاه به روش تولید گاز، و بررسی روند تغییرات این فراسنجه ها از هفته سوم تا نهم رشد در بخشهای گوناگون گیاهSesbania sesban انجام شد.
مواد و روشها: پس از کشت گیاه در مزرعه پژوهشی، در هفته سوم، پنجم، هفتم و نهم کاشت، از گیاه کامل، برگها و ساقه برای
اندازه گیری ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، پروتئین، خاکستر، فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و اسیدی (ADF)) و همچنین
گوارش پذیری آزمایشگاهی به روش تولید گاز، به طور جداگانه نمونه هایی برداشته شد.
نتایج: یافته های این آزمایش نشان داد که درصد NDF و ADF با افزایش سن گیاه در گیاه کامل، برگ و ساقه به گونه معنی داری افزایش یافت به گونه ای که در گیاه کامل مقدار NDF از 35/66 درصد در هفته سوم به 46/08 درصد در هفته نهم و مقدار ADF از 22/90 در هفته سوم به 35/43 در هفته نهم رسید. غلظت پروتئین با افزایش سن در همه بخش های گیاه کاهش یافت و مقدار پروتئین خام در هفته نهم رشد به ترتیب در گیاه کامل و برگ، 17/38 و 21/01 درصد بود. با افزایش سن گیاه، همگام با افزایش غلظت کربوهیدراتهای ساختاری و کاهش پروتئین در هر سه نمونه (گیاه کامل، برگ و ساقه)،تولید گاز تجمعی پس از 48 ساعت، کل گاز تولیدی، میزان
انرژی قابل متابولیسم، اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و گوارش پذیری ماده آلی کاهش یافت.
نتیجه گیری و بحث: یافته های این پژوهش نشان داد با توجه به مقدار ماده خشک تولیدی و دیگر ترکیبات اندازه گیری شده، مناسب ترین زمان برداشت این گیاه چندساله به عنوان گیاه کامل، هفته هفتم کشت بوده و گیاه کامل سسبانیا و یا برگ آن می تواند پس از نزدیک دو ماه کشت منبع مناسبی برای تامین علوفه دام باشد.
