چکیده
به منظور بررسی اثر تنش القایی سالیسیلیک اسید بر برخی صفات بیوشیمیایی گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه پژوهشی شهرداری جیرفت در سال زراعی 1395-1394 انجام شد. پنج سطح سالیسیلیک اسید (0، 1/0، 6/0، 1 و 5/1 میلی مولار) و سه رقم همیشه بهار (محلی، بُن بُن و کِنِدی) عوامل این آزمایش بودند. در همه ارقام افزایش غلظت تا 1 میلی مولار روند افزایشی در میزان پرولین نشان داد و افزایش غلظت از 1 به 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید باعث کاهش پرولین گردید. کمترین مقدار پرولین مربوط به تیمار بدون سالیسیلیک اسید رقم کندی (31/4 میلی گرم بر گرم) بود. رقم محلی و غلظت 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید بیشترین مقدار پروتئین را دارا بود. غلظت های کم سالیسیلیک اسید تأثیر بهتری بر مقدار قندهای محلول سه رقم همیشه بهار داشتند بطوریکه بیشترین مقدار قندهای محلول مربوط به غلظت 1 میلی مولار سالیسیلیک اسید و رقم های محلی و کندی بود. بیشترین مقدار کلروفیل a مربوط به غلظت 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید در رقم محلی و بیشترین مقدار کلروفیل b مربوط به رقم کندی و غلظت 6/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید، رقم محلی و 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید و رقم بن بن و 1/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید بود. بیشترین مقدار کارتنوئید (33/28 میلی گرم بر گرم) به رقم بن بن و غلظت 6/0 میلی مولار سالیسیلیک اسید اختصاص داشت. افزایش میزان سالیسیلیک اسید تأثیر مشخصی بر میزان جذب فلاونوئید در طول موج های 270 و 300 نانومتر نشان نداد. بیشترین میزان جذب فلاونوئید در طول موج 330 نانومتر در رقم محلی و غلظت 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید مشاهده شد. بیشترین میزان آنتوسیانین (46/4 میلی گرم بر میلی لیتر) مربوط به رقم کندی و غلظت یک میلی مولار سالیسیلیک اسید بود. براساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد که غلظت های 1 و 5/1 میلی مولار سالیسیلیک اسید بر صفات بیوشیمیایی همیشه بهار تأثیر بهتری داشتند.