سمیه نقوی

انتشار گازهای گلخانه‏ای عامل اصلی گرمایش زمین و مسائل زیست محیطی است. بخش کشاورزی یکی از منابع عمده انتشار است، به‏طوری‏که یک سوم انتشار گازهای گلخانه‏ای در جهان مربوط به سیستم‏های کشاورزی می‏باشد. امروزه، پیش بینی یک ابزار مهم برنامه‏ریزی برای سیاست‏گذاران به‏شمار می رود. پیش‏بینی میزان انتشار گازهای گلخانه‏ای می‏تواند تصویری از آینده را برای سیاست‏گذاران، نمایان و آن‏ها را در اتخاذ تصمیم‏های راهبردی یاری نماید. روش‏های متنوعی برای پیش بینی متغیرها وجود دارد. هدف این مطالعه، مقایسه روش‏های پیش‏بینی و روند انتشار مهم‏ترین گازهای گلخانه ای (متان، دی‏اکسیدکربن و اکسیدنیتروژن) از بخش کشاورزی ایران است. آمار و اطلاعات لازم به‏صورت سالانه برای دوره زمانی 2019-1990 از سایت سازمان خوار و بار کشاورزی ملل متحد، بانک جهانی و ترازنامه انرژی وزارت نیرو، جمع‏آوری و به‏منظور پیش‏بینی متغیرها از روش های تک متغیره‏ الگوی خودتوضیح جمعی میانگین متحرک (آریما)، هموارسازی نمایی منفرد با روند، هموارسازی نمایی دوگانه با روند، الگوریتم هالت-وینترز ضربی و الگوریتم هالت-وینترز تجمعی و روش چند متغیره خودرگرسیون برداری استفاده شد. بر اساس یافته های تحقیق، روش‏های هالت-وینترز تجمعی، شبکه عصبی مصنوعی و هموارسازی نمایی منفرد با روند بهترین پیش بینی را به‏ترتیب برای گاز متان، دی‏اکسیدکربن و اکسید‏نیتروژن ارائه دادند. نتایج نشان داد که روند انتشار گازهای متان و اکسید‏نیتروژن، نزولی و میزان انتشار گاز دی‏اکسیدکربن، صعودی خواهد بود. نتایج می‏تواند در پیش‏بینی انتشار گازهای گلخانه‏ای در بخش کشاورزی و به‏تبع آن اعمال سیاست‏های مناسب راهگشا باشد.