سمیه نقوی

کشاورزی ارگانیک یکی از انواع نظام های کشاورزی پایدار است که به منظور حصول اهداف پایداری توجه به جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حائز اهمیت می باشد. هدف مطالعه حاضر شناسایی عوامل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در تولید محصولات ارگانیک از دیدگاه کارشناسان و کشاورزان در جیرفت بود. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و کشاورزان شهرستان جیرفت بودند. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و بر حسب چگونگی گردآوری داده ها از نوع تحقیقات میدانی است. تعداد نمونه موردنیاز با استفاده از فرمول کوکران تعیین شد. جامعة آماری شامل 150 نفر از کارشناسان و کشاورزان در شهر جیرفت بوده که اطلاعات از طریق پرسشنامه از آنها جمع آوری شده است. پرسشنامه کارشناسان از چهار قسمت تشکیل شده است که عبارت بودند از: 1). نگرش کارشناسان نسبت به کشاورزی ارگانیک 2) عوامل آموزشی مؤثر در کشاورزی ارگانیک 3) عوامل اقتصادی مؤثر در کشاورزی ارگانیک 4) عوامل مدیریتی و سیاست گذاری های مؤثر در کشاورزی ارگانیک. نتایج نشان داد: نتایج اولویتبندی موانع دستیابی به کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کشاورزان نشان داد شاخص پائین بودن حمایت های مالی دولت از کشاورزان ارگانیک کار با میانگین رتبه ای 8133/3، مؤثرترین و شاخص عدم بازارپسندی مناسب با میانگین رتبه ای 67/2، کم اثرترین عامل در بین موانع دستیابی به کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کشاورزان می باشند. از دیدگاه کارشناسان عامل کشاورزی ارگانیک ابزاری برای بهبود شرایط سلامت افراد جامعه است (میانگین رتبه ای 66/11) بیشترین عامل تأثیرگذار و کشاورزی ارگانیک باعث خوداتکایی در تولید محصولات کشاورزی نمی شود ( میانگین رتبه ای 07/6) کم ترین عامل تأثیرگذار می باشد. از بین میانگین رتبه ای مؤلفههای عوامل مؤثر در کشاورزی ارگانیک (شاخص های آموزشی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی)، شاخص پائین بودن حمایت های مالی دولت از کشاورزان ارگانیک کار با میانگین رتبه ای 81/3، مؤثرترین و شاخص عدم بازارپسندی مناسب با میانگین رتبه ای 67/2، کم اثرترین عامل در بین عوامل مؤثر در کشاورزی ارگانیک می باشند. همچنین نتایج نشان داد برگزاری کلاسهای ترویجی و آموزشی تأثیر مثبت و معنادار بر پذیرش کشت ارگانیک دارد زیرا با افزایش استفاده از توصیه های مروجین و برخورداری از آموزش های لازم در راستای مناسب از نهاده ها می توان تولید را افزایش و هزینه ها را کاهش داد.