رضا صحت منش

جیرفت دارای غنیترین آثار باستانی پیش از تاریخ در نیمه شرقی ایران است. در قرون نخستین اسلامی نیز دارای موقعیت ویژه بازرگانی و سیاسی بود. در آن میان، تاریخ جیرفت در عهد باستان، ناشناخته باقی مانده است. بنابراین موضوع پژوهش، پرداختن به تاریخ عهد باستان جیرفت است. پژوهش حاضر قصد دارد جیرفت در عهد باستان را از منظر شواهد و مدارک تاریخی به بحث بگذارد. نخستین مشکلی که در بررسی موضوع پیش میآید، کمبود مدارک و دادههای تاریخی است. با این وجود غنای تمدن جیرفت در دو عصر پیش از تاریخ و نیز دوران اسلامی، به موقعیت مهم جیرفت اشاره دارند. با تکیه بر شواهد موجود در این دو عصر می- توان تا حدودی به شناخت عهد باستان جیرفت دست یافت. دلیل اصلی قلت مدارک و شواهد تاریخی و به تبع آن، عدم شناخت عهد باستان جیرفت این است که محوطههای باستانی این عهد چندان مورد کاوش قرار نگرفته و تکیه اصلی شناخت عهد باستان بر شواهد تاریخی و مکتوب است. این گونه شواهد به صورت پراکنده در منابع تاریخی آمده و آن چنان اندک است که برای پرداختن به تاریخ باستان جیرفت ناکافی است. از این رو برای شناخت عهد باستان و موقعیت شهر و شهرنشینی جیرفت باید منتظر کاوشهای باستانی در منطقه بود.