مرتضی مختاری

رشد یکی از مهمترین ویژگی های دام های اهلی می باشد. مدل سازی منحنی رشد فرصتی را برای توصیف رشد فراهم می کند و برای تخمین وزن بدن بره ها در سنین بالاتر مفید است. داده های مورد استفاده در این پژوهش طی سال های 1377 تا 1387 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد عباس آباد مشهد جمع آوری شده بودند. در این پژوهش برای تعیین مدل مناسب توصیف کننده منحنی رشد پنج مدل ریاضی شامل مدل های برودی، گمپرتز، لجستیک، نمایی منفی و ون برتالانفی توسط رویه NLIN برنامه SAS، بر داده های وزن بدن بره های نژاد آرمان در سنین تولّد تا یک سالگی برازش شدند و با معیارهای آماری ضریب تعیین تصحیح شده (R2adj)، معیار اطلاع آکائیک (AIC) و میانگین درصد خطای مطلق (MAPE) مقایسه شدند. مدل برودی با بیشترین R2adj (867/0) و نیز کمترین AIC (29/48940) و MAPE(509/18) در مقایسه با دیگر مدل ها به عنوان مناسب ترین مدل برای توصیف منحنی رشد در نژاد آرمان تعیین شد. از مدل برودی برای برآورد پارامترهای منحنی رشد شامل نسبت نرخ رشد از تولّد تا بلوغ (b)، نرخ بلوغ (k) و وزن بلوغ (A) استفاده شد. از یک مدل حیوانی که اثرات سال تولّد، جنس، تیپ تولّد و سن مادر بره ها به عنوان اثرات ثابت و اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم و باقی مانده به عنوان اثرات تصادفی مدل در نظر گرفته شدند برای برآورد وراثت پذیری های منحنی رشد استفاده شد. مقادیر وراثت پذیری A، b و k به ترتیب 14/0، 05/0 و 04/0 برآورد شدند.