مرتضی مختاری

فولیکول مو قسمتی از پوست است که مو را تولید و چرخه رشد مو را کنترل میکند. فولیکول مو مرکزی برای رشد الیاف مهم از نظر اقتصادی در صنعت دامپروری است. مطالعات نشان دادهاند که تغییرات در سطح بیان ژن ها در رشد و نمو فولیکول مو تاثیر دارد. با وجود پیشـرفت هـا ی اخیـ ر در شناسایی شبکه های هم بیانی ژن ها و سیگنال های مولکولی که بر توسعه پوست و رشد فولیکول مو حاکم است، مکانیسم های تنظیم کننده ساخت الیاف بز کرکی، هنوز شناسایی نشده است. از اینرو، پژوهش کنونی برای بررسی مهمترین مولکولهای کنترل کننده رشد و نمو فولیکولهای الیاف در بز کرکی و رمزگشایی ژن های درگیر در رشد و نمو فولیکولهای الیاف انجام شد. به این منظور، از دادههای مربوط به توالی یابی رونوشت های پوست جنین بزهای کرکی شانبی در سه مرحله رشد استفاده شد. آنالیز بیان افتراقی رونوشت ها نشان داد که در تمام طول روند رشد فولیکول بیان 145 ژن افزایش و بیان 650 ژن کاهش داشته است. از بین ژنهایی با بیان افتراقی، ژنهای تنظیمی هم بیان بر اساس نتایج واکاوی پارامترهای آماری شبکه و مستند سازی کارکردی شناسایی شدند که شامل: SHH ،KLF4 ،MMP9،MSX1 ،KRT17، COL2A1 و VEGFA بودند. بـر اسـاس نتـایج حاصل از پژوهش کنونی ژن هایی با اثرات عمده شناسایی شدند که تنظیم کننده شبکههای بیانی ژن ها و سیگنالهای مولکولی مرتبط با ساخت الیاف بز کرکی هستند. این ژن ها با توجه به مستند سازی عملکردی می توانند نقش قابل توجهی در بهبود اصلاح نژاد بز کرکی ایفا کنند.