مسلم مقبلی

در این پژوهش از اطلاعات شجره ای و نیز داده های جمع آوری شده طی سال های 1373 تا 1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد بز رائینی برای جستجوی ساختارهای علّی و ارزیابی ژنتیکی صفات رشد شامل وزن تولّد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه از تولّد تا شیرگیری و میانگین افزایش وزن روزانه از شیرگیری تا شش ماهگی استفاده گردید. پس از تعیین نقش اثرات مادری بر صفات مورد بررسی این صفات تحت سه مدل پنج صفتی شامل پنج صفتی استاندارد، که در آن روابط علّی بین صفات در نظر گرفته نمی شوند، مدل پنج صفتی یک طرفه بر اساس توالی زمانی و مدل پنج صفتی یکطرفه کامل با رویکرد بیزین تجزیه و تحلیل شدند. در دو مدل پنج صفتی یک طرفه بر اساس توالی زمانی و مدل پنج صفتی یک طرفه کامل وجود روابط علّی بین صفات در نظر گرفته شد. مقایسه سه مدل بر اساس DIC نشان داد مدل هایی که وجود روابط علّی بین صفات را در نظر گرفتند نسبت به مدل استاندارد برتری دارند. مدل پنج صفتی یکطرفه کامل نسبت به دو مدل دیگر برتری داشت. مقایسه همبستگی های رتبه ای اسپیرمن بین میانگین های پسین اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم صفات رشد تحت مدل پنج صفتی استاندارد و مدل پنج صفتی یک طرفه کامل نشان داد که در نظر گرفتن وجود روابط علّی بین صفات رشد بررسی شده در این پژوهش، به جز وزن تولّد، سبب تغییرات قابل توجهی در رتبه بندی افراد بر اساس ارزش اصلاحی آنها می گردد. تغییر رتبه ده فرد برتر برای وزن تولّد نسبت به دیگر صفات بسیار کمتر بود ولی در مورد صفات میانگین افزایش وزن روزانه از تولّد تا شیرگیری، وزن شیرگیری، میانگین افزایش وزن روزانه شیرگیری تا شش ماهگی و وزن شش ماهگی تغییر رتبه افراد تحت مدل پنج صفتی استاندارد و پنج صفتی یک طرفه کامل بسیار بیشتر بود. مقایسه نکویی برازش و قابلیت پیش بینی دو مدل پنج صفتی استاندارد و مدل پنج صفتی یکطرفه کامل با استفاده از میانگین مربعات خطا و همبستگی بین مقادیر پیش بینی شده و مشاهده شده صفات نشان داد که در مورد همه صفات مدل پنج صفتی یک طرفه کامل نکویی برازش بهتری نسبت به مدل پنج صفتی استاندارد دارد (تحت مدل پنج صفتی یک طرفه کامل همه صفات میانگین مربعات خطای کمتر و همبستگی بین مقادیر پیش بینی شده و مشاهده شده بیشتری داشتند) ولی از حیث قابلیت پیش بینی مدل پنج صفتی یکطرفه کامل فقط برای صفات وزن شیرگیری و شش ماهگی